حسن نصراله زاده ساروی - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran
محمد علی افرایی بندپی - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran
آسیه مخلوق - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran
ابوالقاسم روحی - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran
حسن فضلی - Caspian Sea Ecology Research Center (CSERC), Iranian Fisheries Science Research Institute (IFSRI), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Sari, Iran

اهداف مطالعه حاضر بررسی تجمع بزرگ بی مهرگان کفزی در دریای خزر و بررسی آلودگی این اکوسیستم بر اساس شاخص های آلودگی ABC (Abundance Biomass Comparison)، BC ((Biotic Coefficient و منحنی ABC در پاییز و زمستان (سال ۱۳۹۷) و بهار و تابستان (سال ۱۳۹۸) می باشد. طبق نتایج، پرتاران، سخت پوستان و دو کفه ای ها به ترتیب با ۴، ۱۱ و یک گونه گروه های عمده بزرگ بی مهرگان کفزی را تشکیل دادند. پرتاران (عمدتا Streblospio gynobranchiata) حدود ۷۰ درصد از تراکم کل و گروه دوکفه ای ها (Cerastoderma glucaum ) حدود ۷۶ تا ۹۳ درصد از زی توده بزرگ بی مهرگان کفزی را در همه فصول بجز بهار شامل شدند. میانگین شاخص شانون و یکنواختی به ترتیب (۱.۵۶) و (۰.۵۵)، محاسبه شد. میزان سالانه شاخص آلودگی (ABC) و شاخص BC به ترتیب به میزان ۳.۱- و ۲.۷ بدست آمد. این مقادیر همراه با مشخصات حاصل از منحنی ABC بیانگر استرس شدید ناشی از آلودگی در اکوسیستم دریای خزر بوده است. در این مطالعه درصد تراکم گونه مهاجم S. gynobranchiata نسبت به تراکم کل بزرگ بی مهرگان کفزی ۵۲% بود که نسبت به سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ حدود ۱۰درصد کاهش نشان داد. این روند کاهشی را می توان به عنوان شاهدی  مثبت در روند بهبود اکوسیستم در این بخش از زنجیره غذایی در نظر گرفت. اما تداوم روند بهبود نیاز به زمان بیشتر، مدیریت صحیح، کاهش ورود آلودگی ها به اکوسیستم و نیز عدم افزایش عامل جدید استرس  زا دارد.

Macrobenthos, Dominant groups, Pollution indices, Ecological status, Caspian Sea, بزرگ بی مهرگان کفزی, گروه های غالب, شاخص های آلودگی, وضعیت اکولوژیکی, دریای خزر