هانیه صوفی - Department of Marine sciences, College of Environment, Karaj, Iran
جواد رمضانی - Department of Biodiversity and Biosafety, Research Center for Environment and Sustainable Development (RCESD), Tehran, Iran
محمدرضا رحمانی - Department of Biodiversity and Biosafety, Research Center for Environment and Sustainable Development (RCESD), Tehran, Iran
مهنا علیجانی گنجارودی - Department of Marine sciences, College of Environment, Karaj, Iran
باقر نظامی بلوچی - Department of Biodiversity and Biosafety, Research Center for Environment and Sustainable Development (RCESD), Tehran, Iran

عوامل محیطی به عنوان نیرویی قدرتمند در شکل دهی ریخت موجودات اثر می گذارند. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر برخی فاکتورهای فیزیکی زیستگاه بر تغییرات ریختی Baetis vernus در امتداد رودخانه کرج می باشد. نمونه برداری در دو فصل پاییز (۱۳۹۷) و بهار (۱۳۹۸) توسط کیک نت با چشمه تور ۵۰۰ میکرون در ۱۰ ایستگاه (سه تکرار)، با ثبت ۱۱ متغیر محیطی انجام گرفت. شناسایی گونه با تفکیک جنسیت (نر و ماده) انجام شد. ۴۲ ویژگی ریختی بر روی ۳۰ نمونه (نر و ماده) در هر ایستگاه با استفاده از گراتیکول اندازه گیری شد. پس از انجام آنالیزهای آماری بر روی داده ها، نتایج نشان داد تغییرات فاکتورهای محیطی دما (پاییز)، عمق (بهار) و ارتفاع (پاییز و بهار) اختلاف معنی دار داشتند (۰۵/۰>p). همچنین موثرترین متغیرهای محیطی بر الگوی تغییرات ریختی، دما، عرض و دبی در فصل پاییز و دما، سرعت جریان آب، دبی، شوری و EC در فصل بهار بودند. به نظر می رسد نوسانات این فاکتورهای محیطی با تاثیر بر شرایط زیستگاه عامل تغییرات ریختی گونه Baetis vernus (تغییرات صفات حرکتی و غیرحرکتی با تغییر شرایط زیستگاه) در طول رودخانه کرج باشد. تحلیل ها در خصوص دوریختی جنسی گونه Baetis vernus نشان داد صفات بین دو جنس نر و ماده تفاوت نداشتند.

Ecosystem, Morphological variation, Baetidae, Ephemeroptera, اکوسیستم, تفاوت ریختی, Ephemeroptera, Baetidae