حمید اسحق زاده - دانشگاه هرمزگان
آرش اکبرزاده - دانشگاه هرمزگان
مهتاب یارمحمدی - موسسه تحقیقات شیلات ایران
انریک گیسبرت - موسسه تحقیقات غذا و کشاورزی (IRTA) اسپانیا

در این مطالعه روند اسکلت زایی و کلسیم گیری جمجمه در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) با روش Clearing & staining مورد بررسی قرار گرفت. رشد غضروف پس از تفریخ در ناحیه سر و نوتوکورد و کلسیم گیری در استخوان های dentary و dermopalatine روی آرواره ها همزمان با شروع تغذیه مختلط آغاز شد. انتوژنی اسکلت سر در تاس ماهی ایرانی به سه مرحله طبقه بندی شد. مرحله اول از زمان تفریخ تا شروع اولین تغذیه خارجی (۱۲ روز پس از تفریخ: ۱۶ میلی متر) بود که هیچ ساختار کلسیمی شده ای مشاهده نشد و اجزایی از جمجمه که اهمیت حیاتی در تغذیه و تنفس دارند بصورت غضروفی ظاهر گردید. اولین فرآیندهای استخوان سازی در مرحله دوم از شروع تغذیه خارجی تا ۲۳ روز پس از تفریخ (۲۵/۲۰-۱۶میلی متر) مشاهده شد و کلسیم گیری ضعیفی روی اسخوان های پوستی سر مانند subopercle و supracleithrum مشاهده شد. سایر استخوان ها از جمله استخوان های مربوط به سقف جمجمه در مرحله سوم از جذب کامل کیسه زرده تا روز ۵۰ (بین ۲۵/۲۷ و ۳/۸۳ میلی متر) پدیدار شد و دندان ها در استخوان های dentary  وdermopalatine  ناپدید شدند. در مجموع نتایج این مطالعه می تواند در جهت بهبود برنامه های بازسازی دخایر این گونه با ارزش کمک کند.

Sturgeon fish, Cartilage, Osteogenesis, Calcification, Ontogeny, استخوان, انتوزنی, غضروف, کلسیم گیری, ماهیان خاویاری