محمدهادی راد - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
هاشم کنشلو - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مهدی سلطانی - پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

در این پژوهش، سازگاری و عملکرد رویشی گونه­ های چوبی در شرایط آبیاری با پساب شهری (پساب تصفیه ­خانه فاضلاب) شهر یزد ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک ­های کامل تصادفی در سه تکرار با کاشت گونه­ های درختی Eleagnus angustifolia، Eucalyptusmicrotheca، E.camaldulensis، Tamarixaphylla، Meliaazedarach، Pinuseldarica، Morusalba، Cupressus sempervirens، Ailanthusaltissima، Populuseuphratica و P. euohratica × P. alba اجرا شد. نهال­ های کاشته شده با پساب، آبیاری شدند. پس از استقرار اولیه نیز آبیاری با دور ۲۰ تا ۳۰ روز یک بار انجام شد. برای ارزیابی تاثیر استفاده از پساب بر استقرار و رشد کمی گونه ­های کشت شده در پایان سال چهارم پس از کاشت، صفاتی مانند زنده مانی، ارتفاع، میانگین قطر تاج، حجم تاج، قطر یقه، قطر برابر سینه و ضریب قدکشیدگی اندازه گیری یا محاسبه شد. نتایج نشان داد که در بین گونه ­های کشت شده، P.eldarica با صددرصد زنده­ مانی، بیشترین استقرار را داشت. با این وجود، گونه مذکور از این نظر اختلاف معنی داری با E. microtheca، M.azedarach، E.camaldulensis و M. alba نشان نداد. در مقابل، برای همه شاخص ­های رشد و عملکرد، مناسب ­ترین وضعیت متعلق به T.aphylla بود. هرچند برای بسیاری از شاخص ­ها با برخی از گونه ­ها، اختلاف معنی ­داری مشاهده نشد. نتایج به دست آمده نشان داد که با توجه به استقرار، رشد و ضریب قدکشیدگی مناسب در E.camaldulensis، E.angustifolia، M.azedarach، P.eldarica، P. euphratica و E. microtheca نسبت به گونه های مورد آزمایش دیگر، می ­توان از این گونه ­ها در شرایط اقلیمی خشک و به وسیله آبیاری با پساب شهری استفاده کرد.

جنگل کاری, درصد زنده مانی, سازگاری, ضریب قدکشیدگی