سیدمصطفی مسلمی سیدمحله - کارشناس ارشد گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
سیدمحسن حسینی - استاد، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
سیدغلامعلی جلالی - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
حمید جلیلوند - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
حامد اسدی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

لایه گذاری سرد به شکل گسترده ­ای برای شکست خواب بذر ون (Fraxinus excelsior L.) استفاده می ­شود. در این پژوهش اثر دو تیمار از نونهال­ های تولید شده با بذرهای ون یک ­ساله و دوساله در ماسه مرطوب (جهت حفظ رطوبت مورد نیاز بذر برای جوانه­ زنی) با سه تکرار در قالب طرح کامل تصادفی در نمونه ­هایی به ابعاد یک متر مربع در هر کرت انجام شد. برخی از صفات کمی و ظاهری نونهال­ ها (ابعاد برگ، ساقه، ریشه، تاج و زی توده) و مشخصات شیمیایی برگ (کربن آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و نسبت کربن به نیتروژن) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تراکم نهال مربوط به تیمار بذرهای ون دوساله (میانگین ۶۷/۱۵۷ اصله در متر مربع) به طور معنی داری بیشتر از نونهال­ های با تیمار یک­ساله (میانگین ۶۱/۶۷ اصله در متر مربع) بود. همچنین، بین دو تیمار مدت زمان لایه­ گذاری از نظر صفات رویشی قطر یقه، قطر تاج، ارتفاع تاج، ارتفاع کل، طول ریشه، وزن خشک برگ و سطح مخصوص برگ گیاه اختلاف معنی داری وجود داشت و مقدار آن در تیمار لایه­ گذاری دوساله بیشتر بود. بین مشخصه ­های کربن آلی، پتاسیم، فسفر و نسبت کربن به نیتروژن، فقط پتاسیم اختلاف معنی­ داری بین دو تیمار لایه ­گذاری نشان داد و در تیمار لایه­ گذاری دوساله بیشتر بود. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که تولید نونهال با تیمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دوسال مناسب تر است، بنابراین پیشنهاد می شود برای تولید موفق ­تر نهال ون در نهالستان ­ها، روش تیمار بذر ون در بستر ماسه مرطوب به مدت دو سال انجام شود.

تیمار بذر, جنگل کاری, جوانه زنی, ماسه مرطوب