غلامرضا گودرزی - دانشجوی دکترای جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
وحیده پیام نور - دانشیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
مصطفی جعفری - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
علیرضا علی عرب - استادیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

محلب (Cerasus mahaleb L.) به دلیل پراکنش اکولوژیک محدود، تجدید حیات طبیعی ضعیف و مشکلات تکثیر نهال در معرض تهدید قرار دارد. به منظور یافتن شیوه نامه مناسب برای ریشه زایی و تولید نهال این گونه از طریق قلمه چوب سخت با تیمارهای اکسینی در دو زمان آذر و اسفند، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در بستر شاسی گرم انجام شد. تیمارها شامل کاربرد ایندول بوتیریک اسید (IBA) با غلظت های صفر (شاهد)، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۵۰۰۰ و ۸۰۰۰ میلی گرم در لیتر و نفتالین استیک اسید (NAA) با غلظت های صفر (شاهد)، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۳۰۰۰، ۴۰۰۰ میلی گرم در لیتر بودند. پس از ریشه زایی، قلمه های ریشه دار شده به عرصه باز در جوی پشته هایی با فاصله ۷۰ سانتی متر انتقال یافتند و پس از گذشت یک فصل رویش و خارج کردن پنج نهال، مشخصه های مورد نظر ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که غلظت ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر IBA و ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر NAA در هر دو زمان آذر و اسفند مطلوب ترین تیمار از نظر مشخصه های مورد مطالعه (ریشه زایی، وزن خشک کل، سطح ریشه، سطح برگ، ارتفاع، محتوای نسبی آب برگ و کلروفیل) بود. غلظت زیاد اکسین ها سبب کاهش مطلوبیت کلیه مشخصه های مورد مطالعه شد. ریشه زایی و کلروفیل در تیمارهای اکسین به طور معنی داری در آذر بیشتر از اسفند بودند. در مجموع، بهترین تیمار برای ریشه زایی قلمه های خشبی محلب، هورمون IBA با غلظت ۲۰۰۰ میلی گرم در لیتر بود.

سطح برگ, سطح ریشه, کلروفیل, هورمون