دلنیا رستمی - کارشناس ارشد جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
کیومرث محمدی سمانی - استادیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان و مرکز پژوهش و توسعه جنگل داری زاگرس شمالی، سنندج، ایران
وحید حسینی - استادیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان و مرکز پژوهش و توسعه جنگل داری زاگرس شمالی، سنندج، ایران

خاک یکی از اجزای مهم اکوسیستم جنگل به شمار می­رود و شناخت کیفیت خاک که یکی از شاخص­ های آن ویژگی­ های شیمیایی و فرآیند تغییرات آن است، می­ تواند به عنوان راهنمایی برای تحلیل سلامت اکوسیستم جنگل مورد استفاده قرار گیرد. در این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تغییرات فصلی بر ویژگی­ های شیمیایی خاک سطحی در جنگل­ های مریوان، نمونه­ برداری در طول یک­سال در طی چهار نوبت با فاصله سه ماه (فروردین، تیر، مهر و دی) انجام شد. در هر فصل، پنج نمونه ترکیبی و در مجموع ۲۰ نمونه برداشت شد. نمونه­ ها برای اندازه­ گیری مقدار کربن، نیتروژن، فسفر، اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، کلسیم و منیزیم مورد تجزیه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده­ ها با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه و آزمون دانکن انجام شد. براساس یافته­ های این پژوهش، بیشترین مقدار کربن آلی، نیتروژن کل و فسفر قابل جذب در فصل تابستان به ترتیب ۱۰/۷۰ درصد، ۰/۵۹ درصد و ۴۴/۷۰ میلی­ گرم بر کیلوگرم و کمترین مقدار آن ها در فصل زمستان به ترتیب ۸/۰۱ درصد، ۰/۲۰ درصد و ۳۹/۰۵ میلی­ گرم بر کیلوگرم بود. درصد کربن آلی و فسفر اختلاف معنی­ داری را در فصل های مختلف سال نشان نداد، اما اختلاف مقدار نیتروژن خاک در طی زمان معنی ­دار بود. همچنین، تاثیر زمان بر مقدار اسیدیته و منیزیوم در سطح اطمینان ۹۹ درصد و بر هدایت الکتریکی و کلسیم در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی ­دار بود، اما تغییرات پتاسیم بسیار اندک بود و اختلاف معنی ­داری را نشان نداد.

خاک سطحی, زاگرس شمالی, کربن آلی, کیفیت خاک, هدایت الکتریکی