مازیار حیدری - دکتری جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
مجید لطفعلیان - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
مرتضی تشکری - عضو هیئت علمی، دانشگاه جامع علمی- کاربردی، واحد خراسان رضوی، مشهد، ایران
احمد ولی پور - استادیار، گروه جنگل داری، مرکز پژوهش و توسعه جنگل داری زاگرس شمالی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

یکی از مهم ترین شکل های بهره برداری در جنگل های زاگرس سیستم های اگروفارستری است. برای انجام پژوهش پیش رو، سامان های عرفی گندمان، میرحسام و کوخ مامو از روستاهای توابع بخش آرمرده شهرستان بانه در استان کردستان انتخاب شدند. به منظور ارایه سیاست ها و برنامه ریزی بهره برداری از کارکردها و خدمات جنگل، پس از شناسایی دست اندرکاران (ذی نفعان) و نظرسنجی از آنها، تحلیل چهارگانه سوآت شامل: قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها انجام شد. جامعه آماری شامل ۱۲ نفر از جوامع محلی و ۱۸ نفر از کارشناسان خبره و صاحب نظر بود. بر اساس نتایج تحلیل سوآت و ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی (SPACE matrix) برای هر سه سیستم اگروفارستری، راهبرد مدیریتی شناسایی شد. نتایج مقایسه نظرات نقش آفرینان در زمینه سیستم های اگروفارستری نشان داد که جوامع محلی بر اتکا طولانی مدت دام به جنگل (مهم ترین ضعف) و عدم سازگاری با برنامه های مدیریت رسمی (مهم ترین تهدید) تاکید داشتند و در مقابل کارشناسان (نقش آفرینان غیرمحلی) بر کاهش امکان استقرار زادآوری دانه زاد (مهم ترین ضعف) و کاهش تنوع گونه های گیاهی و جانوری (مهم ترین تهدید) تاکید داشتند. همچنین نقش آفرینان محلی مهم ترین قوت و فرصت سیستم های اگروفارستری را به ترتیب پذیرش جوامع محلی و کاهش مهاجرت روستا به شهر عنوان کردند. با تحلیل نظرات تمام ذینفعان بوم سازگان، راهبرد مدیریتی محافظه کارانه برای سیستم های اگروفارستری جنگل- زراعی، جنگل– چرایی و جنگل- چرایی- زراعی پیشنهاد شد. برای اجرای راهبرد مدیریتی محافظه کارانه باید با به کارگیری فرصت ها از نقاط ضعف دوری کرد.

جامعه محلی, جنگل- چرایی, جنگل- چرایی- زراعی, جنگل- زراعی, راهبرد مدیریتی