مریم موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید جلیلوند - دانشیار، گروه جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حامد اسدی - دانشجوی دکتری جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

با گذشت حدود پنج دهه از کاشت درختان پارک جنگلی چیتگر، تاکنون مطالعه ای در زمینه بانک بذر در این منطقه انجام نشده است. پژوهش پیش رو برای نخستین بار به مطالعه ترکیب گونه ای پوشش گیاهی روزمینی و بانک بذر خاک این جنگل کاری پرداخت. سی قطعه نمونه ۴۵۰ متر مربعی در سطح منطقه پیاده شد. نمونه برداری از بانک بذر خاک در هر قطعه نمونه با استفاده از یک قاب ۴۰۰ سانتی متر مربعی در دو عمق صفر تا پنج و پنج تا ۱۰ سانتی متری انجام شد و ترکیب گونه ای بانک بذر خاک به روش کشت گلخانه ای تعیین شد. براساس نتایج، در مطالعه پوشش گیاهی روزمینی، ۶۲ گونه گیاهی از ۲۲ خانواده و در مطالعه بانک بذر خاک ۲۹ گونه از ۱۳ خانواده شناسایی شدند. همه گونه های موجود در بانک بذر خاک در پوشش گیاهی روزمینی حضور داشتند. نتایج نشان داد که پوشش گیاهی روزمینی نسبت به بانک بذر خاک از غنای گونهای بیشتری برخوردار بود. تشابه زیاد گونه های بانک بذر خاک و پوشش گیاهی روزمینی گویای این مطلب بود که بانک بذر خاک منطقه قابلیت احیای پوشش گیاهی روزمینی را دارد، اما با توجه به عدم مشاهده گونه درختی در بانک بذر خاک می توان گفت که احیای جوامع درختی فقط با تکیه بر جوانه زنی بذر از بانک بذر خاک عملی نیست. به دلیل ساختار و نوع پوشش گیاهی قبلی منطقه که جنگل نبوده است، درنهایت گرایش طبیعی منطقه به سوی گونه های غیرجنگلی است.

بانک بذر خاک, پوشش گیاهی روزمینی, رسته بندی, غنای گونه ای