علی اصغر واحدی - دکتری جنگل داری، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
خشایار سالار - کارشناس ارشد جنگل داری، صنایع چوب و کاغذ مازندران
علیرضا بیژنی نژاد - کارشناس ارشد جنگل داری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری نوشهر

خشکسالی و بحران محیط زیستی ناشی از پدیده گرمایش زمین و تغییرات اقلیم یکی از مهم ترین چالش های عصر حاضر محسوب می شود. از آنجایی که جذب دی اکسیدکربن اتمسفر به عنوان مهم ترین عامل گرمایش زمین در اکوسیستم های جنگلی بسیار مهم است، برآورد صحیح ترسیب کربن در اجزای درختان یکی از راه حل های مهم برای برنامه ریزی و مدیریت بحران پیش رو است. در پژوهش پیش رو ۲۰ درخت پلت (Acer velutinum Bioss.) با حداکثر چهار تکرار در طبقات قطری مختلف در جنگل های اشتروش چمستان انتخاب شدند و پس از قطع به دو قسمت تنه و تاج تقسیم بندی شدند. سپس چگالی ویژه و ضریب کربن بخش های مختلف آنها به دست آمد. برآورد روش غیرتخریبی ترسیب کربن از حاصل ضرب حجم بخش های مختلف (تنه، تاج)، چگالی ویژه و ضریب کربن به دست آمد. مدل سازی آلومتریک نیز با استفاده از روش توزین کلیه بخش های استحصال شده با استفاده از اندازه گیری ضریب خشکی هر بخش انجام شد. نتایج به دست آمده از آزمون تجزیه واریانس نشان داد که ضریب کربن اندازه گیری شده بین بخش های مختلف درخت معنی دار نبود، در صورتی که تغییرات چگالی ویژه بین تاج و بخش های پایینی و میانی تنه درختان معنی دار بود. مدل سازی آلومتریک نشان داد که مدل نمایی بازتبدیلی شامل قطر برابر سینه و قطر تاج به عنوان مدل بهینه با حداکثر دقت پیش بینی ترسیب کربن روی زمینی درختان پلت بود. برای مقایسه دقت برآورد روش های مذکور، نتایج به دست آمده از آزمون t جفتی بین مشاهدات و برآورد به دست آمده از روش غیرتخریبی نشان داد که برآورد ترسیب کربن روی زمینی (زی توده تنه + زی توده تاج) درختان پلت دارای عدم قطعیت زیاد و غیر قابل اعتماد بود. درمقابل، نتایج آزمون t جفتی بین خروجی های کلیه مدل ها و مشاهدات نشان داد که آلومتریک بهینه ترسیب کربن روی زمینی درختان پلت با حداکثر اعتماد دارای قطعیت برآورد بود.

پلت, ترسیب کربن, چگالی ویژه, معادلات آلومتریک