میثم حقیقی - کارشناس معاونت اعتبارات بانک انصار و کارشناس ارشد علوم اقتصادی دانشگاه مفید
ناهید مومنی نژاد - کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی دانشگاه مفید

نوسان نرخ ارز خارجی در مقابل پول ملی یکی از عوامل اصلی ایجادکننده شرایط نااطمینانی و در نتیجه نا بسامانی بازار ارز است. بدین منظور کشورهای جهان با استفاده از معاملات سلف ارز، با این روش که ثمن و مثمن در آینده مورد مبادله قرار می­گیرد، اقدام به مدیریت و مهار این نوسانات ارزی کرده­اند. اما با توجه به آنکه معاملات دین در برابر دین بر اساس فقه امامیه، نامشروع است، نمی­توان از این روش برای مدیریت نوسانات نرخ ارز در کشورمان استفاده کرد و تنها در صورتی که تمام شرایط عقد سلف رعایت شود، امکان استفاده از آن وجود دارد. از سویی، استفاده از ظرفیت بالای ابزارهای مالی، بر مبنای عقد شرعی امکان مدیریت این نوسانات را برای مقامات پولی و ارزی فراهم می­آورد. لذا یکی از این ابزارهای مالی، می­تواند «صکوک سلف ارز» باشد.      مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه­ای معتبر تلاش کرده است به اثبات این فرضیه بپردازد که «صکوک سلف موازی ارز، ابزاری برای تنظیم نوسانات، کنترل نقدینگی و رفتار سوداگرانه در بازار ارز می­باشد» و به این نتیجه می­رسد که صکوک سلف ارز را می­توان برای تنظیم و کنترل سه عامل عمده نابسامانی بازار ارز؛ یعنی تثبیت دستوری نرخ ارز توسط بانک مرکزی، حجم بالای نقدینگی و رفتارهای سوداگری، مورد استفاده قرار داد.

financial tools, the parallel futures, Future's Sukuk of Exchange, foreign exchange ‎market, Exchange market risk, ابزارهای مالی, سلف موازی, صکوک سلف ارز, بازار ارز, ریسک بازار ارز