زهرا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه یزد
محمدحسین ایران نژاد پاریزی - هیات علمی دانشگاه یزد
اصغر مصلح آرانی - هیات علمی دانشگاه یزد
بهمن کیانی - هیات علمی دانشگاه یزد

در این پژوهش به­منظور بررسی فلور و شرایط رویشگاهی انجیر وحشی در کوهستان شیرکوه یزد، شرایط اقلیمی با استفاده از اطلاعات نزدیکترین ایستگاه­های هواشناسی و وضعیت خاک رویشگاه با برداشت نمونه­ها و آنالیز فیزیکی و شیمیایی آنها بررسی شدند. اقلیم منطقه خشک معتدل ارزیابی شد که متوسط بارش سالانه آن ۱۷۷/۷ میلی­متر و متوسط دمای سالانه ۱۴/۴ درجه سانتی­گراد است. نتایج بررسی خاک­شناسی نشان دادند که گونه انجیر وحشی در خاک­های غیر شور تا کمی شور و قلیایی با اسیدیته ۷/۷ تا ۸/۴ و بافت شنی - لومی رشد می­کند. ضمن انجام مطالعه فلورستیک، با انجام آماربرداری به روش خط نمونه، وضعیت کمی و کیفی جمعیت در دو زیرحوزه موردمطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در رویشگاه موردمطالعه تعداد ۲۷ خانواده، ۶۴ جنس و ۷۳ گونه گیاهی حضور دارند. تیره­های Compositae با ۲۲ درصد (۱۶ گونه) و Labiatae با ۱۴ درصد (۱۰ گونه) به ترتیب بیشترین غنای گونه ­ای را در دو زیرحوزه موردبررسی داشتند. اشکال زیستی منطقه شامل کامفیت­ها ۲۵ گونه (۳۴%)، تروفیت­ها نه گونه (۱۲%)، همی­کریپتوفیت­ها ۲۷ گونه (۴۰%)، میکروفانروفیت­ها و نانوفانروفیت­ها چهار گونه (۵%)، ژئوفیت­ها پنج گونه (۶%) و مزوفانروفیت­ها یک گونه (۱%) بودند. از ۷۳ گونه گیاهی موجود در منطقه ۱۵ گونه گیاهی اندمیک ایران هستند. یافته­های میدانی نشان دادند که انجیر وحشی گونه­ای صخره­دوست و آب­دوست می­باشد و بیشتر در حاشیه دره­ها (به­دلیل رطوبت بیشتر) حضور پیدا می­کند. نتایج برآوردهای کمی نشان داد در زیرحوزه مزرعه قبله تراکم ۴۶ پایه و درصد تاج­ پوشش ۳/۵۱ درصد و در زیرحوزه صادق­آباد تراکم ۴۹ پایه و درصد تاج­ پوشش ۷/۷۶ درصد بود. بررسی مشخصه­های کیفی گونه انجیر وحشی نشان داد که وضعیت کلی این گونه در حد متوسط است. عارضه خشکی سرشاخه در اکثر پایه­های انجیر وحشی وجود داشت اما از نظر آسیب­دیدگی تنه اکثر پایه­های انجیر وحشی سالم بودند.

انجیر وحشی, ایران – تورانی, شرایط رویشگاهی, شکل زیستی, شیرکوه, گونه های اندمیک