واحد ابراهیمی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه - مهاباد، ایران

مناطق مرزی (پیرامونی ) به دلایل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی ، توسعه نیافتگی و... تفاوتهای بسیاری از نظر برخورداری از رفاه، امکانات و توسعه با مناطق مرکزی دارند و ایجاد و فعالیت بازارچه مرزی می تواند باعث تعدیل رابطه یک سویه مرکز - پیرامون و بهبود رفاه منطقه ای گردد. تحقیق پیش رو به ارزیابی بازارچه مرزی شهرستان پیرانشهر در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی پرداخته است . جامعه آماری این تحقیق مشتمل بر کلیه پیله وران، بازرگانان و سایر دست اندرکاران بازارچه مرزی است که کارت پیله وری یا بازرگانی را دارا می باشند که بر اساس آن حجم نمونه ۲۲۰ نفر انتخاب گردید و پرسشنامه بین آن ها توزیع شد. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از ابزار پرسشنامه و نرم افزار spss استفاده شده است . نتایج به دست آمده حاکی از آن است که فعالیت و استقرار بازارچه ها در منطقه توانسته است در بسیاری از متغیرهای رفاهی از قبیل ایجاد اشتغال، تحرک شغلی مرزنشینان، افزایش درآمد، تامین مایحتاج نیازهای ساکنان مرزنشین ، تغذیه ، بهداشت ، مسکن و محیط زیست ، بهبود نسبی ایجاد کنند. همچنین استقرار بازارچه از اقتصاد غیررسمی در این منطقه تا حد زیادی کاسته است ؛ اما آن طور که باید نتوانسته از خیل عظیم مهاجران روستایی به ویژه جوانان به شهر بکاهد؛ همچنین اینکه بازارچه تمرچین توانسته است امنیت نسبی از لحاظ اقتصادی در منطقه ایجاد کند. نتایج مدل رگرسیون چندگانه نشان می دهد بین عوامل موجود در بازارچه مرزی تمرچین و شاخص های رفاه منطقه ای رابطه نسبتا معناداری وجود دارد. یعنی ۳۷ درصد از رفاه منطقه ای ایجاد شده ناشی از بازارچه تمرچین است .

بازارچه ، توسعه رفاه، شهر پیرانشهر، مناطق مرزی ، .spss