محمد مهدی حسین زاده - استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
خه بات درفشی - کارشناس ارشد، گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
بابک میرباقری - مربی، مرکز سنجش از دور، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

تخریب گستره جنگل و تبدیل آن به عرصه های مرتعی، کشاورزی، شهری و روستایی، هر ساله در سطح وسیعی انجام می شود که خسارتهای فروانی به منابع طبیعی وارد می­کند. در پژوهش حاضر، با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک، به شناسایی عوامل موثر در تخریب گستره جنگلی و پهنه­بندی احتمال وقوع این تخریب در حوضه­های آبخیز واز و لاویج پرداخته شد. آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی طی دوره زمانی ۱۳۶۷ تا ۱۳۸۵ با استفاده از تصاویر ماهواره­ای لندست نشان داد که مساحت اراضی جنگلی دو حوضه از ۹۷/۸۱ درصد در سال ۱۳۶۷ به ۴۳/۷۷ درصد در سال ۱۳۸۵ کاهش یافته است. در ادامه، لایه­های فاصله از روستا، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و شیب به عنوان متغیر مستقل و لایه تغییر کاربری اراضی (تخریب گستره جنگلی) به عنوان متغیر وابسته، در مدل وارد شدند. اجرای مدل رگرسیون لجستیک در دو حالت متغیرهای مستقل گسسته و متغیرهای مستقل پیوسته انجام شد. ضرایب بدست آمده از اجرای مدل در حالت گسسته، نشان­دهنده­ احتمال وقوع بیشتر تخریب گستره جنگلی در فاصله ۰ تا ۱۰۰ متری از روستا می­باشد. اجرای مدل در حالت پیوسته نیز، ارتباط منفی متغیر وابسته را با متغیرهای مستقل نشان می­دهد. در نهایت، برمبنای ضریب های بدست آمده، نقشه پهنه بندی احتمال تخریب گستره جنگلی در حوضه­های مورد بررسی در پنج رده احتمال تخریب بسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیار پایین تهیه شد. با توجه به نتایج اجرای مدل در حالت گسسته، ۰۶/۱۱ درصد از مجموع مساحت دو حوضه در رده با احتمال تخریب بسیار بالا قرار می­گیرد.

: تخریب گستره جنگلی, پهنه بندی, رگرسیون لجستیک, حوضه های آبخیز واز و لاویج