نغمه صوفی زاده - کارشناس ارشد جنگل داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
سیدمحسن حسینی - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود طبری - دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

کاج بروسیا در خاک های آهکی و فقیر که از عمق کمی برخوردارند به عنوان گونه پیشاهنگ در اراضی فقیر کاشته می شود و به دلیل توقع کم و تحمل خشکی از گونه های مهم خشکی گرا برای جنگل کاری در اکوسیستم های تخریب یافته و نیز فضای سبز شهری و برون شهری محسوب می گردد. این تحقیق به منظور تعیین بهترین زمان کاشت بذر کاج بروسیا و آگاهی از تاثیر نقش آبیاری و وجین در رشد و زنده مانی نهال های این گونه در نهالستان زاغه خرم آباد انجام شد. برای انجام پژوهش حاضر از طرح کاملا تصادفی با آزمایش فاکتوریل، در دو تیمار زمان کاشت بذر (آذرماه و بهمن ماه)، آبیاری (در دو سطح هر ۲ روز یکبار و هر ۴ روز یکبار) و وجین (در دو سطح هفته ای یکبار و هر دو هفته یکبار) با ۴ تکرار و ۱۵ گلدان در هر تکرار استفاده شد. پس از پایان اولین فصل رویش اندازه گیری های موردنظر شامل: بیوماس و نسبت طول ساقه به طول ریشه و درصد شادابی بود. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر تاریخ کاشت، آبیاری و وجین و ترکیب کلیه تیمارها بر میزان بیوماس نهال های حاصل معنی دار می باشد، به طوری که بیشترین میزان بیوماس در کاشت زمستانه، آبیاری در سطح هر دو روز یکبار و وجین هر هفته یکبار بدست آمد. آبیاری اثر معنی داری بر نسبت طول ساقه به طول ریشه داشت. بیشترین میزان این نسبت در سطح آبیاری ۴ روز یکبار بود و اثر تاریخ کاشت و وجین و ترکیب کلیه تیمارها بر نسبت طول ساقه به طول ریشه معنی دار نبوده است. اثر تیمارهای تاریخ کاشت و عملیات وجین و ترکیب کلیه تیمارها بر درصد شادابی نهال ها معنی دار بوده، به طوری که بیشترین درصد شادابی در کاشت پائیزه، آبیاری در سطح هر ۲ روز یکبار و وجین در سطح هر هفته یکبار بدست آمد. براساس نتایج بدست آمده به منظور کاهش هزینه های تولید نهال در نهالستان زاغه خرم آباد می توان دوره آبیاری این گونه را در دوره زمانی وسیع تری انجام داد و با توجه به کمبود نیروی کارگری زمان کاشت بذر را از فصل زمستان به پائیز تغییر داد.

کاج بروسیا, بذر, نسبت طول ساقه به ریشه, شادابی, بیوماس