محمدرشید امینی - کارشناس ارشد جنگل داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
شعبان شتایی جویباری - دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدهادی معیری - استادیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
هدایت اله غضنفری - استادیار، دانشگاه کردستان.

تخریب جنگلها طی چند دهه اخیر روند افزایشی به خود گرفته و به عنوان یکی از مباحث بحرانی در سراسر جهان و به ویژه ایران در بسیاری از محافل مربوطه مطرح گردیده است. دستیابی به اطلاعات مربوط به گذشته و پی بردن به تغییر و تحولات صورت گرفته به جهت چاره اندیشی برای این پدیده بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد. هدف این تحقیق بررسی امکان دستیابی به یک مدل توصیفی به منظور برآورد و پیش بینی پراکنش مکانی تخریب در جنگلهای غرب ایران می باشد. در این تحقیق به منظور دستیابی به میزان و موقعیت تخریب و تغییرات صورت گرفته در قسمتی از جنگلهای غرب ایران نقشه گستره جنگل سال ۱۳۳۴ از طریق تهیه و تفسیر فتوموزائیک رقومی عکسهای هوایی همان سال استخراج و با نقشه گستره جنگل سال ۱۳۸۱ که با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای سنجنده ETM+ تهیه گردید، تقابل داده و نقشه تغییرات که نشان دهنده میزان و موقعیت تغییرات گستره جنگل بود تهیه گردید. مشخصه های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از نقشه های توپوگرافی و همچنین نقشه های مناطق مسکونی و جاده ها با استفاده از نقشه های توپوگرافی و برداشتهای زمینی در محیط GIS تهیه و طبقه بندی شدند. برای پیش بینی پراکنش مکانی تخریب و تعیین موثرترین عامل بر تخریب جنگل از مدل رگرسیون لجستیک استفاده و ارتباط هریک از مشخصه های فوق با تخریب جنگل بررسی شد. نتایج نشان داد مشخصه فاصله از جاده با میزان تخریب رابطه معکوسی داشته و موثرترین عامل در تخریب گستره جنگل می باشد. همچنین پس از تعیین میزان تخریب در هر طبقه از مشخصه های مورد بررسی مشخص شد که جهت های شرقی دارای بیشترین و جهت های شمالی دارای کمترین میزان تخریب بوده اند. سایر مشخصه های مورد بررسی رابطه قابل توجهی با پدیده تخریب نداشتند. از آن جایی که الگوهای تخریب در هرمنطقه وابسته به شرایط خاص آن منطقه می باشد، توصیه می شود در ارزیابی و مدل سازی تخریب از متغیرهای مرتبط بیشتری استفاده شود.

تصاویرماهواره ای, عکسهای هوایی, تخریب جنگل, رگرسیون لجستیک, مدل سازی تخریب