علیرضا مدیر رحمتی - Member of Scientific Board, Research Institute of Forests and Rangelands
رضا باقری - Forest senior Expert , Research Institute of Forests and Rangelands

صنوبرها با سرعت رشد زیاد و امکان تولید جست های متعدد برای دوره های متوالی از مناسبترین گونه های درختی برای تولید ماده چوبی در کوتاه مدت محسوب می گردند. این درختان می توانند در دوره های زمانی کوتاه مدت۲ تا ۵ سال، مقادیر فراوانی چوب تولید کنند. چوبهای تولیدی در این روش در صنایع مختلفی همچون تخته خرده چوب، ام دی اف ، صنایع سلولزی و کاغذ سازی مورد استفاده قرار می گیرد. در این بررسی ۱۸ کلن صنوبر از گروهها وگونه های مختلف در دو دوره بهره برداری ۴ ساله مورد بررسی قرار گرفت. طرح در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا  گردید. از هر کلن در مجموع سه تکرار ۹۰ قلمه در سه ردیف ۱۰ عددی کاشته شد و پس از کف بر کردن سال اول، چهار سال به رویش خود ادامه داد. با اندازه گیری شاخصه های رویشی همچون زنده مانی، تعداد، قطر و ارتفاع جست ها بصورت سالانه و قطع، دسته بندی و توزین تر وخشک دستجات تنه وشاخه های تولیدی در پایان دوره چهار ساله در نهایت میزان تولید هر کلن و وضعیت شاخصه های رویشی آن تعیین گردید. پس از پایان دوره بهره برداری اول، عرصه برای رویش جست ها در دوره دوم آماده شده و کلیه مراحل اجرایی و اندازه گیری ها مشابه دوره اول تکرار  گردید. پس از پایان دوره دوم  کلیه آمار واطلاعات مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و در نهایت وضعیت و عملکرد کلن های مختلف تعیین شد. نتایج بدست آمده از دو دوره بهره برداری ۴ ساله عبارتند از: - گروه کلن های دورگ  P. euramericana و به ویژه کلن های P. e. triplo, P. e. ۵۶۱/۴۱, P. e. vernirubensis  P. e. costanzo  با تولید ۲۴ تا ۲۷ تن ماده خشک در سال ودر هکتار بیشترین تولید را داشته اند. - از نظر زنده مانی چهار کلن مذکوردر بند بالا به همراه کلن های گونه P. nigra  از وضعیت مناسب وقابل قبولی برخوردارند. وضعیت زنده مانی کلن های گونهP. deltoids   وP. alba  چندان رضایت بخش نیست. - افزایش قابل توجه تولید در دوره دوم (تا نزدیک به دوبرابر دوره اول ودر مورد کلن های برتر) را می توان ناشی از استقرار مناسب ، توان تغذیه بالای ریشه های گسترده وقوی و بهبود شرایط رویشی دانست.

Clone, DIAMETER, Poplar, shoot, Short-rotation, survival