ملیحه عابدزاده یامی - Ph.D. Student in Psychology, Department of Counseling and Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
محمود جاجرمی - Assistant Professor, Department of Counseling and Psychology, Bojnourd Branch, Islamic Azad University, Bojnourd, Iran
سیدکاوه حجت - Associate Professor,North Khorasan University of Medical Sciences, Bojnurd, Iran

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی افسردگی بیماران ام اس بر اساس سیستم های مغزی رفتاری با میانجی گری انعطاف پذیری شناختی، اجتناب شناختی و نگرانی در قالب مدلی علی است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع مقطعی تحلیلی (هم بستگی) از طریق مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمام بیماران ام اس شهر مشهد بود. حجم نمونه با در نظر گرفتن ۲۰ نفر به ازای هر پارامتر مدل، بنابر پیشنهاد شومن، بولتون و شورت (۲۰۱۷) ۳۰۰ نفر بود و با توجه به احتمال ریزش نفرات، این تعداد به ۳۵۰ نفر افزایش یافت که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از ابزارهای استاندارد افسردگی بک (۱۹۷۲)، سیستم مغزی رفتاری کارور و وایت (۱۹۹۴)، انعطاف پذیری شناختی دنیس ووندروال (۲۰۱۰)، اجتناب شناختی سکستون و داگاس (۲۰۰۴) و نگرانی پنسیلوانیا استفاده شد. برای تحلیل نتایج، از روش مدل یابی ساختاری و نرم افزار AMOS۲۱ استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که سیستم مغزی رفتاری فعال ساز و انعطاف پذیری شناختی رابطه منفی و معناداری با افسردگی بیماران ام اس دارند. سیستم مغزی رفتاری بازدارنده، اجتناب شناختی و نگرانی رابطه مثبت و معناداری با افسردگی این بیماران دارند؛ همچنین، اثر غیرمستقیم استانداردشده سیستم رفتاری فعال ساز بر افسردگی معنادار است و سیستم بازدارنده نیز به واسطه انعطاف پذیری شناختی، اجتناب شناختی و نگرانی بر افسردگی اثر غیرمستقیم معناداری دارد. سیستم رفتاری فعال ساز به طور منفی و سیستم رفتاری بازدارنده به طور مثبت، می تواند افسردگی را پیش بینی کند. نتیجه گیری: مطابق با یافته های پژوهش، سیستم های مغزی رفتاری می توانند به واسطه انعطاف پذیری شناختی، اجتناب شناختی و نگرانی ۳۶ درصد از تغییرات افسردگی بیماران ام اس را پیش بینی کنند.

MS patients, Cognitive avoidance, Depression, Cognitive flexibility, Behavioral brain system, Anxiety, بیماران ام اس, اجتناب شناختی, افسردگی, انعطاف پذیری شناختی, سیستم مغزی رفتاری, نگرانی