محسن کلاگری - Research Institute of Forests and Rangelands Tehran, Iran
علیرضا مدیر رحمتی - Research Institute of Forests and Rangelands Tehran, Iran
فرهاد اسدی - Research Institute of Forests and Rangelands Tehran, Iran
رفعت قاسمی - Research Institute of Forests and Rangelands Tehran, Iran

استفاده از درختان و درختچه ها به عنوان منبع غذایی در اکثر مناطق به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و در طول فصل خشک سال مورد توجه می باشد. این بررسی در مورد هفت رقم صنوبر، سه کلن از دورگه های اروپا- امریکایی Populus X euramericana، دو کلن از گونه Populus deltoides و دو گونه بومی شامل تبریزی Populus nigra و پده Populus euphratica با هدف تامین علوفه مورد نیاز دام و به دنبال آن کاهش فشار دام بر عرصه مراتع کشور به اجرا درآمد. اندازه گیری تولید وزن تر برگ و شاخه های غیرخشبی در طی سه دوره برداشت و در سال نشان داد که از میان ارقام مختلف صنوبر کلن های P. e. ۵۶۱/۴۱,P.e. triplo و  missoriensis.P. d به ترتیب ۱۸/۰۲ ، ۱۷/۶۵ و ۱۶/۶۴ تن در هکتار بیشترین تولید را داشته اند و اختلاف معنی داری را در سطح ۵ درصد نشان می دهند. همچنین، نتایج حاصل از اندازه گیری صفات رویشی تعداد برگ، وزن برگ، وزن ساقه، تعداد جست ها، قطر ساقه اصلی و ارتفاع ساقه اصلی طی دو سال متوالی نشان داده است که کلن P. e. ۵۶۱/۴۱ با ۴۰۱ برگ ، ۲۹۳ گرم وزن برگ، ۱۸۰/۷ گرم وزن ساقه و ۲۴ جست در گروه اول قرار داشته است. از نظر درصد زنده مانی نیز ارقام ۴۲/۷۸ .P. n  و P. e. ۵۶۱/۴۱ به ترتیب با ۸۸ و ۸۵ درصد بیشترین زنده مانی را در طی دو سال و شش دوره برداشت داشته اند. استفاده از درختان و درختچه ها به عنوان منبع غذایی در اکثر مناطق به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و در طول فصل خشک سال مورد توجه می باشد. این بررسی در مورد هفت رقم صنوبر، سه کلن از دورگه های اروپا- امریکایی Populus X euramericana، دو کلن از گونه Populus deltoides و دوگونه بومی شامل تبریزی Populus nigra و پده Populus euphratica با هدف تامین علوفه مورد نیاز دام و به دنبال آن کاهش فشار دام بر عرصه مراتع کشور به اجرا درآمد. اندازه گیری تولید وزن تر برگ و شاخه های غیرخشبی در طی سه دوره برداشت و در سال نشان داد که از میان ارقام مختلف صنوبر کلن های P. e. ۵۶۱/۴۱,P.e. triplo  و  missoriensis.P. d به ترتیب ۰۲/۱۸، ۶۵/۱۷ و ۶۴/۱۶ تن در هکتاربیشترین تولید را داشته اند و اختلاف معنی داری را در سطح ۵ درصد نشان می دهند. همچنین، نتایج حاصل از اندازه گیری صفات رویشی تعداد برگ، وزن برگ، وزن ساقه، تعداد جست ها، قطر ساقه اصلی و ارتفاع ساقه اصلی طی دو سال متوالی نشان داده است که کلن P. e. ۵۶۱/۴۱ با ۴۰۱ برگ، ۲۹۳ گرم وزن برگ، ۷/۱۸۰ گرم وزن ساقه و ۲۴ جست در گروه اول قرار داشته است. از نظر درصد زنده مانی نیز ارقام ۴۲/۷۸ .P. n و P. e. ۵۶۱/۴۱ به ترتیب با ۸۸ و ۸۵ درصد بیشترین زنده مانی را در طی دوسال و شش دوره برداشت داشته اند.

poplar؛ biomass production؛ annual utilization cycle, Growth parameters