هادی مومنی هلالی - دکترای ترویج کشاورزی
علی مومنی - استاد پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران.

در دو دهه اخیر به منظور افزایش توان اقتصادی و نیز ضرورت حفظ امنیت غذایی، دوبار کشت برنج در یک فصل زراعی در نواحی شمال ایران به ویژه مازندران مورد توجه شالیکاران قرار گرفته است. در این راستا، رقم اصلاح شده برنج هلال با ویژگی های زودرسی، ارتفاع بوته کوتاه و مقاومت به خوابیدگی ساقه، تحمل در مقابل بیماری ها و آفات، عملکرد مناسب، کیفیت پخت و عطر مطلوب دارای پتانسیل بسیار مناسبی جهت دوبار کشت در یک سال و تولید متوسط عملکرد بیش از ۱۴ تن شلتوک در یک دوره حدود ۱۸۰ روزه می باشد. بررسی های میدانی در رابطه با دوبار کشت رقم هلال در یک سال در مزارع کشاورزان نشان داد که با نشاکاری این رقم در هفته اول اردیبهشت و برداشت در اواسط تیرماه، متوسط عملکرد ۵/۷ تن شلتوک به دست آمد و با کشت مجدد در هفته اول مرداد، در اواسط مهرماه، متوسط عملکرد حدود ۵/۶ تن برداشت شده است. از این رو رقم هلال به عنوان رقمی مناسب در بعد اجتماعی از جمله تناسب با ذائقه مصرف کنندگان از لحاظ کیفیت پخت و بازارپسندی؛ بعد فنی نظیر تحمل به تنش های محیطی (زنده و غیرزنده)؛ بعد زیست محیطی از جمله مصرف حداقلی سموم شیمیایی و بعد اقتصادی شامل کاهش هزینه تولید و افزایش درآمد کشاورزان در نواحی شمال ایران در سیستم دوبار کشت برنج می تواند نقش مهمی در الگوی کشت شمال کشور داشته باشد.

مازندارن, امنیت غذایی, عملکرد, شلتوک