افسون طلایری - Ahvaz Branch, Islamic Azad University
ساسان باوی - Ahvaz Branch, Islamic Azad University

مقدمه: بیماری پسوریازیس از جمله بیماری های جسمی روانی است که عوامل روانی تاثیر به سزایی در شدت آن دارند. اصلاح الگوهای رفتاری و روانشناختی می تواند گام مهمی در کنترل و کاهش این بیماری باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تعیین مقایسه اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و طرحواره درمانی هیجانی بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس شهر اهواز بود. روش کار: روش مطالعه نیمه آزمایشی میدانی از نوع پیش آزمون- پس آزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی بیماران زن مبتلا به بیماری پسوریازیس شهر اهواز است که جهت انتخاب نمونه، به روش نمونه گیری هدفمند اقدام شد به دین شکل که ابتدا طی تماسی با انجمن پسوریازیس ایران، لیست بیماران زن مبتلا به پسوریازیس که در شهر اهواز ساکن هستند به همراه شماره تماس آن ها اخذ و با آنها تماس گرفته شد. از بین ۱۲۷ بیمار زن معرفی شده تنها ۱۰۰ نفر اعلام آمادگی کردند که جهت انتخاب نمونه پژوهشی، برای کلیه ۱۰۰ بیمار به صورت آنلاین پرسشنامه های استرس ادراک شده و تحمل پریشانی ارسال شد. در نهایت، ۷۰  نفر از بیماران زن واجد شرایط ( بیمارانی که در پرسشنامه های استرس ادراک شده نمره بالا ۲۸ و برای تحمل پریشانی نمره پایین ۲۹ کسب نمودند) انتخاب شدند که ۱۰ نفر از آنان، بعدا تمایلی به شرکت نداشتند. در نهایت ۶۰  نفر زن مبتلا به بیماری پسوریازیس به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند که ۲۰ نفر در گروه آزمایشی اول، ۲۰ نفر در گروه آزمایشی دوم و ۲۰ نفر در گروه گواه به صورت تصادفی ساده گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (۱۹۸۳ و مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (۲۰۰۵) بود. داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) و تحلیل کوواریانس یک متغیره (آنکوا) بررسی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو درمان بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس موثر بوده اند (۰۵/۰>P). از طرفی، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس نسبت به طرحواره درمانی هیجانی اثربخشی بیشتری داشته است (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند برای بهبود استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان مبتلا به بیماری پسوریازیس کارآمدتر باشد. بنابراین، توصیه می گردد که روان درمانگران در راستای بهبود استرس ادراک شده و تحمل پریشانی بیماران پسوریازیس در کنار سایر مداخلات درمانی از این درمان استفاده کنند. مقدمه: بیماری پسوریازیس از جمله بیماری های جسمی روانی است که عوامل روانی تاثیر به سزایی در شدت آن دارند. اصلاح الگوهای رفتاری و روانشناختی می تواند گام مهمی در کنترل و کاهش این بیماری باشد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، تعیین مقایسه اثربخشی درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و طرحواره درمانی هیجانی بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس شهر اهواز بود. روش کار: روش مطالعه نیمه آزمایشی میدانی از نوع پیش آزمون- پس آزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی بیماران زن مبتلا به بیماری پسوریازیس شهر اهواز است که جهت انتخاب نمونه، به روش نمونه گیری هدفمند اقدام شد به دین شکل که ابتدا طی تماسی با انجمن پسوریازیس ایران، لیست بیماران زن مبتلا به پسوریازیس که در شهر اهواز ساکن هستند به همراه شماره تماس آن ها اخذ و با آنها تماس گرفته شد. از بین ۱۲۷ بیمار زن معرفی شده تنها ۱۰۰ نفر اعلام آمادگی کردند که جهت انتخاب نمونه پژوهشی، برای کلیه ۱۰۰ بیمار به صورت آنلاین پرسشنامه های استرس ادراک شده و تحمل پریشانی ارسال شد. در نهایت، ۷۰  نفر از بیماران زن واجد شرایط ( بیمارانی که در پرسشنامه های استرس ادراک شده نمره بالا ۲۸ و برای تحمل پریشانی نمره پایین ۲۹ کسب نمودند) انتخاب شدند که ۱۰ نفر از آنان، بعدا تمایلی به شرکت نداشتند. در نهایت ۶۰  نفر زن مبتلا به بیماری پسوریازیس به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند که ۲۰ نفر در گروه آزمایشی اول، ۲۰ نفر در گروه آزمایشی دوم و ۲۰ نفر در گروه گواه به صورت تصادفی ساده گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (۱۹۸۳ و مقیاس تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (۲۰۰۵) بود. داده­ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) و تحلیل کوواریانس یک متغیره (آنکوا) بررسی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو درمان بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس موثر بوده اند (۰۵/۰>P). از طرفی، درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان تحت درمان دارویی مبتلا به بیماری پسوریازیس نسبت به طرحواره درمانی هیجانی اثربخشی بیشتری داشته است (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر، مداخله کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند برای بهبود استرس ادراک شده و تحمل پریشانی زنان مبتلا به بیماری پسوریازیس کارآمدتر باشد. بنابراین، توصیه می گردد که روان درمانگران در راستای بهبود استرس ادراک شده و تحمل پریشانی بیماران پسوریازیس در کنار سایر مداخلات درمانی از این درمان استفاده کنند.

mindfulness-based stress reduction therapy, emotional schema therapy, perceived stress, distress tolerance, psoriasis disease., درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی, طرحواره درمانی هیجانی, استرس ادراک شده, تحمل پریشانی, بیماری پسوریازیس.