رخساره قصوری درگاهی - دکتری فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران.
طاهره جاویدی کلاته جعفرآبادی - دانشیار گروه مبانی تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران.
بختیار شعبانی ورکی - استاد گروه مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد. ایران.
مجتبی الهی خراسانی - استاد فقه و اصول حوزه علمیه مشهد، استادیار گروه فقه و مبانی اجتهاد، مرکز تخصصی آخوند خراسانی (وابسته به دانشگاه باقرالعلوم (ع))، مشهد. ایران.

بهره گیری از احادیث در تحقیقات تربیت اسلامی، مستلزم شناسایی ظرفیت و دسته بندی گزاره های تربیتی آن هاست تا پراکندگی و گسیختگی مفاهیم دینی، انتخاب و سازماندهی سلیقه ای آن و قرار گرفتن مفاهیم در جایگاه نامناسب را کاهش دهد. لذا باید از ورای پیچیدگی دلالی و سبک های بیانی متنوع، به یافته های مطمئنی از آموزه های تربیت اسلامی دست یافت تا ظرفیت مفهومی احادیث در عرصه های گوناگون ناظر به تربیت، اعم از: استنباط و فتوا، نظام سازی، علم دینی، مدیریت و برنامه ریزی، قانون گذاری، آسیب شناسی، اقدامات رسانه ای، تبلیغی، ترویجی و هنری، روندهای اصلاحی، روشن و قابل استفاده گردد. تحقیق حاضر با درک اهمیت این مسئله، تلاش دارد با روش توصیف و تحلیل الگوی مفهومی و بافت دلالی گزاره های تربیتی در حجم نمونه قابل توجهی از احادیث، گونه های آن ها را شناسایی و بر اساس ساختار مفهومی، آن ها را دسته بندی کند. این تحقیق نشان داد گزاره های تربیتی احادیث، در دسته های کلان: القایی، تعمیق، گرایشی، سلبی، بینشی، ساختاری، ایجابی، شناخت ابزاری، تفصیلی و زمینه ای جای می گیرد و هر کدام از این دسته ها به زیرمجموعه های جزئی تری قابل تقسیم است.

نوع شناسی, گزاره دینی, گونه شناسی حدیث