حامد دژآباد - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
محمد احمدی - کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.
محمدعلی مجیدی کوهبنانی - کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

سوء عاقبت و تبیین عوامل آن با تکیه بر آموزه های دینی و تحلیل چگونگی مرگ، یکی از موضوعات مهم درون دینی است. در آیات و روایات به عوامل متعددی که منجر به سوء عاقبت می شود، تصریح شده است. از جمله این روایات، روایاتی است که تعبیر «مت یهودیا او نصرانیا» در آن ها به کار رفته است. گستره کاربرد تعبیر مذکور، شامل برخی اصول اعتقادی و فروعات و ارتکاب برخی معاصی می باشد. مجموع این روایات نشان می دهد که عواملی همچون: انکار امام مفترض الطاعه، آزار و اذیت امیرالمومنین (ع)، ترک نماز، ترک زکات، ترک حج و قتل مومن، منجر به سوء عاقبت و مرگ در زمره یهودیان یا مسیحیان می گردد. نقش این عوامل در سوء عاقبت انسان یکسان نیست و هریک به گونه ای انسان را دچار سوء عاقبت و گرفتار شدن در عذاب اخروی می نمایند، به طوری که برخی منجر به خلود در عذاب می شوند و در بعضی دیگر امید نجات، هرچند بعد از تحمل آتش جهنم، متصور می باشد. لذا شناخت این عوامل از آن جهت که با سعادت انسان مرتبط اند دارای اهمیت هستند. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی در پی شناخت عوامل سوء عاقبت با توجه به روایاتی که تعبیر «مت یهودیا او نصرانیا» در آن ها آمده است می باشد.

سوء عاقبت, کفر, انکار, خلود, «مت یهودیا او نصرانیا»