محمدرضا عبدالهی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
سید سعید موسوی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

دود حاصل از سوختن گیاه به عنوان یکی از مواد افزایش دهنده جوانه زنی بذر، شکننده خواب بذر وتحریک­کننده رشد گیاهچه شناخته شده است. در این تحقیق اثر عصاره آبی دود گیاه بابونه کبیر (Tanacetum parthenium) بر پارامترهای جوانه زنی و پس از جوانه زنی سه گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum)، خارمریم (Silybum marianum) و قدومه (Alyssum sp.) مورد بررسی قرار گرفت. غلظت های مختلف عصاره آبی دود گیاه بابونه (۱:۵۰۰، ۱:۱۰۰، ۱:۱۰ و ۱:۰) به همراه شاهد آب مقطر در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آزمایشگاهی و گلخانه­ای استفاده گردید. غلظت های مختلف عصاره آبی دود، اثر متفاوتی بر صفات جوانه زنی در سه گونه گیاهی نشان دادند. غلظت ۱:۵۰۰ بیشترین تاثیر را بر اکثر صفات جوانه زنی در گیاه زیره سبز نشان داد. در گیاه خارمریم صفات طول ریشهچه، وزن­تر گیاهچه، درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی و ضریب جوانهزنی با غلظت­های بالای عصاره آبی دود (۱:۱۰ و ۱) میانگین بیشتری از خود نشان دادند در حالی که در گیاه قدومه غلظت های پایین عصاره آبی دود (۱:۵۰۰ و ۱:۱۰۰) نسبت به غلظت های بالا میانگین بیشتری برای اکثر صفات مورد بررسی نشان دادند. عصاره آبی دود گیاه بابونه تاثیر مثبت معنی­داری بر شاخصهای جوانه زنی و پس از جوانه زنی سه گونه دارویی مورد بررسی نشان داد و با توجه به نتایج به دست آمده می­توان این عصاره را برای بهبود صفات مربوط به جوانه زنی در گونه های دارویی دیگری که دارای مشکل جوانه زنی هستند،  آزمون کرد.

جوانه زنی, خارمریم, زیره سبز, عصاره آبی دود گیاهی, قدومه