حمزه شیرویی - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
علی حاتمی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
احسان اله زیدعلی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
یاسر علیزاده - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

به منظور بررسی اثر سالیسلیک اسید و کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود در شرایط دیم استان کرمانشاه، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در مزرعه مرکز جهاد کشاورزی حمیل از توابع شهرستان اسلام آبادغرب اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح محلول پاشی سالیسلیک اسید قبل از گلدهی (بدون مصرف، نیم میلی مولار و یک میلی مولار) بعنوان سطوح اصلی و کود بیولوژیک در چهار سطح (شاهد، فسفات بارور ۲، پتابارور۲ و پتابارور۲ + فسفات بارور ۲) و چهار رقم نخود ( عادل، منصور، آزکان و گوکسو) در سطوح فرعی بودند. نتایج نشان داد سالیسلیک اسید و کودهای زیستی و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه داشتند. ارقام نیز به جز شاخص برداشت در کلیه صفات اختلاف معنی داری داشتند. اثر متقابل سه گانه سالیسلیک اسید، کودهای زیستی و رقم نیز صفات تعداد غلاف پوک، تعداد غلاف دو بذری، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت را تحت تاثیر قرار دادند. بالاترین عملکرد دانه (۲۴۹۹ کیلوگرم در هکتار) در رقم عادل با کاربرد اسیدسالیسیلیک یک میلی مولار و مصرف توام فسفات بارور۲ + پتابارور۲ و کمترین عملکرد دانه (۶۷/۶۱۴ کیلوگرم در هکتار) در رقم گوکسو و اسید سالیسیلیک نیم میلی مولار و  عدم کاربرد کود زیستی بدست آمد که با حداکثر عملکرد دانه به دست آمده ۷۵ درصد اختلاف داشت. بنابراین استفاده از سالیسلیک اسید و تلقیح بذور با کودهای زیستی موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد گردید.

پتابارور۲, تعداد غلاف, شاخص برداشت, عملکرد دانه, فسفات بارور۲