زهره نورائی نیا - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، شهر ری، ایران
عزت ملا ابراهیمی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، ایران

یکی از وجوه مهم و قابل بررسی در شعر طاهره صفارزاده و فدوی طوقان که آن را مستعد واکاوی و تحقیق در حوزه مطالعات تطبیقی می سازد، ویژگی های زبانی- ادبی شعر آن هاست. در این میان عنصر تکرار به عنوان شاخصی موثر در ساختار هنری شعر هر دو قابل اعتنا می باشد. پژوهش پیش رو که با رویکرد تطبیقی انجام گرفته کوشیده تا با تبیین جایگاه هنرسازه تکرار در زبان ادبی این شاعران جایگاه و نقش این مولفه را در تعامل صورت و معنای شعر معرفی نماید. در این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی و براساس آموزه های مکتب آمریکایی و با هدف خلق چشم انداز تازه ای در بررسی های ادبی شعر معاصر انجام گرفته است، نگارندگان در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی هستند که تکرار به عنوان عنصری ادبی و برجسته ساز، در تعامل رویکردهای اندیشگانی و زیبایی شناسانه شعر این شاعران تا چه حد اثرگذار بوده و این مولفه تا چه اندازه توانسته مبین وجوه اشتراک و افتراق زبان ادبی آن ها باشد؟ یافته های تحقیق که حاصل واکاوی بخش اعظمی از سروده های این دو شاعر است نشان می دهد که تکرار یکی از مهمترین تکنیک های موثر در زبان شعری صفارزاده و طوقان است که در انواعی از ناقص و کامل، در اجزاء صرفی و نحوی و به صورت هایی چون تجدیدمطلع، تکرار عنوان در متن، تکرار در تصاویر تقابلی و نیز در واژگان نمادین با اهداف گوناگونی چون سامان بخشی ساختار بیرونی شعر، وضوح تصویر، برجسته سازی سطح موسیقایی شعر و نیز جلب مخاطب، در ساختار زبان شعر آن ها کارکرد یافته است. ضمن آنکه هر دو از تکنیک تکرار در تبیین اندیشه های شعری خود بهره برده و رویکردهای اغلب مشابهی در کاربست آن داشته اند.

بررسی تطبیقی, تکرار, هنرسازه, زبان ادبی, طاهره صفارزاده, فدوی طوقان