م تاثیر فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی در فروپاشی حکومت محمدرضاشاه مجید عباس زاده مرزبالی[۱]- دکتر حسین رفیع[۲] چکیده:                                                                              هدف این مقاله بررسی چگونگی تاثیر فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی در فروپاشی حکومت محمدرضاشاه می باشد. مقاله حاضر بر این باور است که هرچند فرهنگ سیاسی در دوره پهلوی دوم تحت تاثیر عوامل متعددی شکل گرفته بود، اما واقعیت های تاریخی نشان می دهند که تاثیر ساختار حکومت استبدادی بر آن، مهم تر و اساسی تر از سایر عوامل بوده است. بطور کلی حکومت محمدرضاشاه به عنوان حکومتی استبدادی، با اعطای جایگاهی ممتاز و یگانه به شخص شاه و سپردن همه امور به دست او و... مانعی اساسی در مسیر مشارکت مردم در عرصه سیاست ایجاد کرده بود و از این رو آنان را به انفعال و کناره گیری از سیاست سوق داد. وضعیت فوق، روی هم رفته از شکل گیری فرهنگ سیاسی مشارکتی در کشور جلوگیری کرده و در مقابل، به ایجاد فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی (انفعالی) کمک نمود. در واقع، حکومت پهلوی دوم، همواره جهت تحکیم و تثبیت موقعیت خویش، فرهنگ سیاسی مخصوص به خود یعنی فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی را ترویج می کرد، که این مسئله روی هم رفته موجب شیوع مولفه های منفی ای چون: ترس از قدرت شاه(حکومت)، احساس عدم امنیت، بی اعتمادی سیاسی، و ... در نزد جامعه ایران گشت.   [۱] - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. (نویسنده مسئول) m.a.marzbali@gmail.com [۲] - دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر h.rafie@umz.ac.ir

فرهنگ سیاسی غیرمشارکتی, ساختارحکومت استبدادی, بحران مشروعیت, فروپاشی, عصر پهلوی دوم