فاطمه دهقان - دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی
حجت رسولی - استاد گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه شهیدبهشتی
ابوالفضل رضایی - دانشیار

استعاره مفهومی نظریه زبان شناختی است که استعاره را علاوه بر زیبایی آفرینی ادبی ابزاری مهم برای درک تفکر خلاق در آثار ادبی می داند. استعاره های مفهومی مرتبط با حوزه احساسات در یک زبان و فرهنگ کاملا شبیه هم نیستند چون عواملی از قبیل جامعه و زمان و تفاوت های فردی نیز در این امر دخیل هستند. غزلیات شریف رضی(۳۹۴ ه ش) و کتاب اوراق الورد از مصطفی صادق الرافعی (۱۳۵۵ه .ش) هرکدام مختص به یک دوره متفاوت است و هر دو از متون خلاق و مورد تقلید ادبا هستند و می توانند نماینده خوبی برای متون ادبی زمان خود باشند، همچنین مضمون واحدی دارند و عشق در هر دوی این اثر، عارفانه-عاشقانه است؛ این پژوهش با روش تحلیلی مقابله ای بر آن است تا به بررسی تفاوت ها و شباهت ها و کارکرد استعاره های مفهومی مرتبط با حوزه عشق در متن های فوق الذکر بپردازد. یافته ها نشان داد که استعاره مفهومی حوزه عشق با گذشت زمان شکل پیچیده تری به خود گرفته و ورای استعاره های مفهومی لایه های پنهان دیگری وجود دارد، همچنین از ویژگی تلفیق که از قدرتمندترین ساز و کار فراتر رفتن از نظام مفهومی روزمره است و ویژگی پرسش و تفصیل بیشتر استفاده شده است.

استعاره مفهومی, عشق, اوراق الورد, غزلیات شریف رضی, کارکرد استعاره