امیر عباس علیزمانی - داننشگاه تهران
مرجان نوری - دانشگاه تهران

فرضیه ی پلورالیسم دینی جان هیک تلاشی است که وی از درون سنت مسیحی برای تبیین رابطه ی مسیحیت با دیگر ادیان جهان صورت داده است. ادعای اصلی هیک آن است که همه ی ادیان از ارزش معرفتی یکسانی برخوردارند و هم ی آن ها در راهنمایی پیروانشان به سمت رستگاری نهایی موفق عمل می کنند. هیک برای تبیین و توجیه ادعای خود ابتدا باید در مقابل ناواقع گروان از واقع گروی گزاره های دینی حمایت، و سپس در مقابل شمول گروان و انحصارگروان از تفسیر پلورالیستی مسئله ی تنوع ادیان دفاع کند. اما به نظر می رسد که مدل پلورالیسم دینی هیک دچار تعارضات درونی بسیاری است که بیان آن ها هدف اصلی این مقاله است. به این منظور، به بیان سه دسته از انتقادات وارد بر این مدل اشاره خواهد شد: نخست انتقاداتی که به ناکثرت گروانه بودن این مدل اشاره دارند، دوم انتقاداتی که به عدم امکان پذیرش این مدل در سنت مسیحی می پردازند، و سوم انتقاداتی که از ناکارآمدی این مدل در دست یابی به اهداف از پیش مشخص شده پرده برمی دارند.

پلورالیسم دینی, تجربه دینی, دعاوی صدق, سنت مسیحی, مدل نوکانتی, ناواقع گروی