سید علی دلبری - Associate Professor, Razavi University of Islamic Sciences, Mashhad,
محمد زنده دل - Level Four Seminary Student, Khorasan Seminary, Mashhad;

کمتر بابی در منابع روایی است که حداقل یک مورد از تعارض احادیث در آن وجود نداشته باشد. ازین رو، همواره رفع تعارض اخبار، دغدغه فقیهان بوده و تلاش هایی با هدف جمع عرفی و ترجیح میان احادیث صورت گرفته است. در این میان نقش سوال راوی در جمع احادیث و اعمال مرجحات مورد غفلت بوده است. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی می کوشد به جایگاه سوال راوی در باب حل تعارض اخبار بپردازد. سوال راوی نشانه اهتمام راوی، در نقل حدیث و قرائن مرتبط با آن است و صلاحیت دارد تعارضات ناشی از توهم اتحاد موضوع را رفع کند. سوال راوی قرینه متصل بر اخص بودن یک حدیث بر دیگری و گاه اقربیت مضمون یک حدیث بر دیگری و از منابع مهم استخراج فهم راوی، ارتکازات، افکار و توهمات راوی و سیره های موجود در عصر معصومان و سایر قرائن موثر در استنباط حکم شرعی است.

indication of the narrator’s question, ways to resolve conflict, conventional combination, preference