ناهید قهرماندوست - PhD student in Transcendent Wisdom, University of Isfahan
محمد مهدی مشکاتی - Associate Professor, Department of Philosophy and Theology, University of Isfahan,
مهدی گنجور - Associate Professor, Department of Philosophy and Theology, University of Isfahan

در اندیشه شیخ احمد احسایی تمام مخلوقات، متقوم به ماده و صورت هستند. ماده رکن اساسی موجود و سبب تشخص آن است؛ به گونه­ای که فقدان ماده، زوال موجود را به دنبال دارد. اگرچه عروض صورت بر ماده، ابهام آن را رفع می­کند، اما در تحقق خویش وابسته به ماده است. از نظر شیخ، علت اعاده ارواح و اجساد، واحد بوده و به حکم شرع و عقل، فنای مخلوقات محال است. پس معاد جسمانی با ماده و در فرآیند حرکت جوهری تحقق می­یابد. این حرکت، لذاته از جانب شیء نیست و با مدد الهی حاصل می­گردد. عالم هورقلیا در تبیین این بخش از دیدگاه شیخ که برای انسان دو جسد و دو جسم قائل است نقش مهمی ایفا می­کند؛ زیرا علاوه بر این­که هورقلیا واسطه دنیا و آخرت است، اجزاء اصلی جسد انسان نیز متعلق به این عالم می­باشد.

matter, Form, body, Physical resurrection, The Hurqalya World