هاجر آویش - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه شیراز
علی محمد ساجدی - دانشیاربخش فلسفه، دانشکده الهیات، دانشگاه شیراز،

اثبات ذات فردی برای اشیا، مساله ای هستی­شناختی است که ریشه در آرای فلاسفه یونان دارد. ذات گرایی ارسطویی؛ اوصافی ضروری را برای اشیا ثابت می کند که ذات شیء وابسته به آن ها بوده و با تغییر آن­ها ذات شیء از بین می­رود. کریپکی با ارائه نظریه علی دلالت، اسم خاص را دال ثابت می­داند. دال ثابت بودن اسم خاص بدین معناست که مدلول اسامی خاص در تمامی جهان­های ممکن ثابت است؛ یعنی در هر مدلول، امری وجود دارد که در تمامی حالات و فروض ثابت می­ماند و این به معنای اثبات ذات فردی برای اشیاست.  مقاله حاضر، با روش تحلیلی - تطبیقی و با هدف مقایسه آرای کریپکی و علامه طباطبایی، سعی در تبیین مفهوم ذات­گرایی در دو سنت فلسفه تحلیلی و فلسفه اسلامی دارد. ذات فردی از منظر علامه طباطبایی در سنت فلسفه اسلامی و با گذر از ماهیت­گرایی به اصالت وجود معنا می­یابد. نظرات علامه طباطبایی و کریپکی علی رغم شباهتی که در اثبات ذات فردی برای اشیا دارند، به دلیل تعلق داشتن به سنت های فلسفی متفاوت، تفاوت های بنیادین و پارادیمیک با یکدیگر دارند.

اسم خاص, ذات فردی, دال ثابت, ذات گرایی, جهان های ممکن, ماهیت