کیفیت تفکیک مجرای تزاحم و تعارض و تاثیر آن بر استنباط فقهی
عنوان مقاله: کیفیت تفکیک مجرای تزاحم و تعارض و تاثیر آن بر استنباط فقهی
شناسه ملی مقاله: JR_JJFIGHL-54-2_008
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_JJFIGHL-54-2_008
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
سیدمحمد رضوی - استادیار گروه حقوق دانشگاه بیرجند
سید علی رضوی - دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
ابراهیم جوانمرد فرخانی - استادیاردانشگاه گنبد کاووس
خلاصه مقاله:
سیدمحمد رضوی - استادیار گروه حقوق دانشگاه بیرجند
سید علی رضوی - دانش آموخته دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
ابراهیم جوانمرد فرخانی - استادیاردانشگاه گنبد کاووس
تزاحم به معنای تمانع و تنافی دو حکم در مقام امتثال امر، در اصول فقه سابقه طولانی ندارد. تا قبل از مرحوم وحید بهبهانی در اولین کتب فقهی و اصولی موجود تفکیک تعارض از تزاحم به چشم نمیخورد. از نظر سیر تاریخی نخستین دانشمند اصولی که این بحث را به صورت کامل مطرح کرده و منقح نمود مرحوم نایینی است. پس از ایشان در اصول فقه امامیه مواردی که دو حکم در مقام عمل تنافی پیدا میکرد تزاحم نامیده شد. با وجود این معیار در موارد متعدد، فقیهان در الحاق تمانع و تنافی به باب تعارض یا تزاحم اختلاف نظر دارند. در این مقاله که به شیوه توصیفی و اجتهادی و با تکیه بر منابع دست اول کتابخانه ای به نگارش درآمده بیان شده است اگر دلیلی که در مقام جعل میآید ناظر به مقام امتثال هم باشد بین دو دلیل تعارض است لکن اگر دلیلی که در مقام جعل میآید ناظر به مقام امتثال نباشد تعارض تحقق پیدا نخواهد کرد. در این راستا و با تبیین تاریخی دو اصطلاح فوق، نشان داده شده است که چگونه "شرطیت قدرت در تکلیف" و "امکان یا امتناع ترتب"، میتواند منشا این اختلاف باشد.
کلمات کلیدی: امتثال, ترتب, تزاحم, تعارض
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1888811/