مهدی صحرائی - Ph.D Candidate in Psychology, Department of Psychology, Gorgan Brench, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
جوانشیر اسدی - Assistant Professor, Department of Psychology, Gorgan Brench, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
افسانه خواجوند خوشلی - Assistant Professor, Department of Psychology, Gorgan Brench, Islamic Azad University, Gorgan, Iran

مقدمه: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و رفتار درمانی دیالکتیک از مدلهای نوین موج سوم مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری هستند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی این دو مدل درمانی بر راهبردهای شناختی تنظیم هیجان معتادان دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی انجام گرفت. روش کار: نوع روش تحقیق پژوهش حاضر شبه آزمایشی نوع کاربست بالینی توام باپیش آزمون–پس آزمون می باشد. جامعه آماری شامل کلیه افراد مقیم در مرکز نگهداری معتادان ماده ۱۶ شهرستان بجنورد می باشند. آزمودنی ها با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس پرسشنامه چند محوری بالینی میلون MCMI-III و مصاحبه بالینی ساختار یافته بر اساس DSM-۵ نسخه بالینی ( (SCID-۵-PD انتخاب شدند. پس از غربالگری، آزمودنی ها در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگذاری شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس مانکووآ و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. یافته ها: هر دو مدل درمانی ACT و  DBTدر بهبود راهبردهای شناختی تنظیم هیجان معتادان دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی موثرند و در افزایش نمره راهبردهای مثبت شناختی تنظیم هیجان (تمرکز مثبت مجدد و ارزیابی مجدد مثبت) و کاهش نمره راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان (سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوار فکری و فاجعه آمیز انگاری) تاثیر مثبت و معناداری داشتند(۰۵/۰>P). مدل درمانی ACTدر کاهش نمره راهبرد منفی تنظیم هیجان "پذیرش" موثرتر بود. نتیجه گیری: هر دو مدل درمانی مورد مطالعه بر بهبود راهبردهای شناختی تنظیم هیجان معتادان دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی موثر می باشد.

Acceptance and Commitment Therapy, Dialectical Behavior Therapy, Cognitive Emotional Regulation, Antisocial Personality Disorder, Addiction, درمان مبتنی یر پذیرش و تعهد, رفتار درمانی دیالکتیک, راهبردهای شناختی تنظیم هیجان, اختلال شخصیت ضد اجتماعی, اعتیاد