صغری مهری - Pharmaceutical Research Center, Pharmaceutical Technology Institute, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
یاسر عمررواس - Pharmaceutical Research Center, Pharmaceutical Technology Institute, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
فائزه وحدتی حسنی - Pharmaceutical Research Center, Pharmaceutical Technology Institute, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
غلامرضا کریمی - Pharmaceutical Research Center, Pharmaceutical Technology Institute, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
حسین حسین زاده - Pharmaceutical Research Center, Pharmaceutical Technology Institute, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran

مقدمه: آکریل آمید کاربرد فراوانی در صنعت دارد و در غذاهای غنی از نشاسته و پروتئین که در دمای بالا طبخ می شود تشکیل می شود. این ترکیب دارای سمیت عصبی است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات حفاظتی احتمالی عصاره اتانولی خارمریم در مقابل سمیت عصبی ناشی از آکریل آمید در مطالعات برون تنی (سلول های PC۱۲) و درون تنی (رت) می باشد. روش کار: اثرات عصاره خارمریم در جلوگیری از سمیت آکریل آمید در سلولهای PC۱۲ با تست MTT ارزیابی شد. به گروه های مختلف حیوانی آکریل آمید با دوز ۵۰ میلی گرم برکیلوگرم، دوزهای ۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره اتانولی خارمریم همزمان با تجویز آکریل آمید و ویتامین E به عنوان کنترل مثبت به صورت داخل صفاقی و به مدت ۱۱ روز (روزی یکبار) تجویز گردید. پس از اتمام دوره تجویز در حیوانات امتیاز راه رفتن تعیین شد. یافته ها: با افزایش غلظت آکریل آمید میزان زنده ماندن سلول ها در مدت زمان ۲۴ ساعت کاهش یافت. عصاره خارمریم در تمامی غلظت ها پس از ۲۴ ساعت مجاورت با سلول ها باعث کاهش سمیت ناشی از آکریل آمید گردید. تجویز آکریل آمید باعث ایجاد اختلالات حرکتی قابل توجه در حیوانات شد. تجویز عصاره اتانولی خارمریم (۶۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم) باعث بهبود حرکات حیوانات در مقایسه با گروه دریافت کننده آکریل آمید شد. نتیجه گیری: عصاره اتانولی گیاه خارمریم قادر است سمیت عصبی ناشی از آکریل آمید را کاهش دهد. بخشی از اثرات محافظت عصبی این ترکیب می تواند از طریق اثر آنتی اکسیدانی باشد.

Acrylamide, Silybum marianum Milk thistle, Neurotoxicity, Antioxidant, آکریلآمید, خارمریم, سمیت عصبیفآنتی اکسیدان