روح اله رحیمی - دانشگاه علامه طباطبائی تهران
حسین سلیمی بجستانی - دانشگاه علامه طباطبائی تهران

زمینه و هدف: دیابت از نظر مدیریت بیماری و لزوم خود مراقبتی، پیچیده ترین بیماری محسوب می شود و بهترین درمان آن، پیشگیری است. این مطالعه با هدف مقایسه عوامل شخصیتی و راهبردهای مقابله ای در زنان و مردان سالم و مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شد. مواد و روش کار: پژوهش از نوع تحلیلی مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و همراهان آنها که در اردیبهشت، خرداد و تیر سال ۱۳۹۴ به بیمارستان شهدای عشایر خرم آباد مراجعه کرده بودند. تعداد ۵۰ نفر از افراد مبتلا به دیابت و ۵۰ نفر از افراد سالم از طریق همتاسازی با گروه بیمار انتخاب شدند. سپس اطلاعات با استفاده از پرسشنامه­های شخصیتی (EPQ-R) و راهبردهای مقابله­ای (WCQ) جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS۱۸  استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ از نظر روان رنجورخویی و روان پریش خویی تفاوت معناداری با گروه سالم دارند (۰۰۱/۰p<). همچنین در راهبرد مبتنی بر هیجان بین دو گروه تفاوت وجود دارد. اما در راهبرد مبتنی بر حل مساله بین آنها تفاوتی یافت نشد. نتایج همچنین نشان داد که بین برونگرایی و راهبرد­های مبتنی بر هیجان و حل مساله بین زنان و مردان بیمار تفاوت معنی داری وجود دارد (۰۰۱/۰p<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش عوامل شخصیتی روان رنجور خویی و روان پریش خویی و راهبردهای مقابله ای می توانند به عنوان پیشایندهای مهم خود مراقبتی در بیماران دیابتی مورد توجه قرار گیرند. در مقایسه دو نوع روش مقابله، راهبردهای مبتنی بر حل مساله در کمک کردن به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نتایج مفیدتری را در پی دارد.

Type ۲ Diabetic, Personality factors, Emotion & problem-based coping strategy, دیابت نوع ۲, عوامل شخصیتی, راهبردهای مقابله ای مبتنی بر حل مساله و هیجان