سید محمود حسینی - مرکز تحقیقات علوم اعصاب و مرکز تحقیقات فارماکولوژیک گیاهان دارویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
زهرا طیرانی - مرکز تحقیقات فارماکولوژیک گیاهان دارویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
رضا کرمی - دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات فارماکولوژیک گیاهان دارویی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
بهرام بی باک - گروه علوم ملکولی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی

چکیده زمینه و هدف: در مطالعه حاضر اثر ضد دردی مرفین در موشهای صحرائی تخمدان برداری شده (اوارکتومی) بررسی و با موشهای دارای تخمدان و اوارکتومی تحت درمان با استرادیول مقایسه گردید. روش کار: تعداد ۳۰ سر موش صحرائی ماده به ۳ گروه تقسیم شدند: ۱- گروه کنترل (Sham)۲-گروه اوارکتومی (OVX) ۳- گروه اوارکتومی تحت درمان با استرادیول OVX Est)). در گروههای اوارکتومی بعد از بیهوشی حیوان بوسیله کتامین و رامپون، تخمدانها خارج شدند. حیوانات گروه های کنترل نیز بعد از بیهوشی تحت عمل جراحی به صورت باز و بستن شکم قرار گرفتند. در گروه اوارکتومی تحت درمان با استرادیول حیوانات به مدت ۴ هفته و هفته ای یکبار از طریق تزریق عضلانی با استروژن درمان شدند. گروههای کنترل (Sham) و اوارکتومی (OVX) به جای استرادیول سالین دریافت کردند. سنجش درد بوسیله تست صفحه داغ (Hot plate) انجام گرفت. در روز تست، ابتدا از حیوانات ثبت پایه گرفته شد. سپس حیوانات mg/kg ۱۰ مرفین به صورت زیر جلدی دریافت کردند و اثرات ضد دردی در ۵ زمان هر ۱۵ دقیقه ثبت شد. نتایج با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه، آنالیز واریانس داده های تکراری و تست تعقیبی توکی مقایسه گردید و در صورت ۰۵/۰ P<تفاوت ها معنی دار تلقی گردید. یافته ها: نتایج زمان واکنش به درد بعد از تزریق مرفین نسبت به زمان پایه در گروه های کنترل و اوارکتومی تحت درمان با استرادیول افزایش یافته بود (۰۵/۰ P< و ۰۰۱/۰P<) اما در گروه اوارکتومی، مرفین باعث ایجاد پاسخ ضد دردی نشده بود. پاسخ ضد دردی مرفین بین گروهای کنترل و اوارکتومی تحت درمان با استرادیول و اوارکتومی اختلاف معنی داری نداشت. نتیجه گیری: نتیجه گیری کلی اینکه هورمونهای جنسی خاصیت ضد دردی مرفین را تغییر می دهند

Keywords: Morphine, Ovariectomy, Pain, Rat, واژه های کلیدی: تخمدان برداری, درد, مرفین, موش صحرایی