مینا نوروزی خلیلی - دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
سید کاوه حجت - دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
محمد خواجه دلویی - دانشگاه علوم پزشکی مشهد
مجید رضا عرفانیان - دانشگاه علوم پزشکی مشهد
آرش اکابری - دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی

چکیده زمینه و هدف: اعتیاد به مواد مخدر یکی از چهار بحران تهدید کننده بشر در کنار بحران های زیست محیطی، هسته ای و جمعیتی است. ایران از جمله کشور هایی است که به واسطه همجواری با افغانستان، بزرگترین تولید کننده تریاک و هرویین در جهان در زمره کشور های درگیر با معضل اعتیاد قرار دارد. درحال حاضر حدود ۲ میلیون نفر معتاد در کشور وجود دارد که این معضل را در اولویت های اصلی بهداشتی و اجتماعی قرار داده است. مواد و روش کار: این یک مطالعه مقطعی است که در بازه زمانی ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ انجام شده است. تمامی افراد معتاد تحت درمان در مراکز درمان اعتیاد خراسان شمالی از طریق مصاحبه روانشناسان مراکز تحت ارزیابی قرار گرفتند و چک لیست ثبت اطلاعات دموگرافیک، اجتماعی-اقتصادی، روش های سوء مصرف مواد و نوع مواد مصرفی و سایر موارد مرتبط با آن تکمیل گردید. برای مقایسه متغیرهای کیفی در دو جنس از آزمون کای دو و برای مقایسه متغیرهای کمی متناسب با توزیع متغیر از آزمون های تی مستقل و من ویتنی استفاده شده است. داده های مورد نظر با نرم افزار SPSS ۱۱.۵ تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: در این مطالعه ۷۳۴۲ نفر از سوء مصرف کنندگان مواد مخدر که تحت درمان در مراکز درمان نگهدارنده با متادون بودند، مورد بررسی قرار گرفتند که از این تعداد ۵/۸۲ درصد مرد و۵/۱۷ درصد زن بودند. ۵/۸۷ درصد بیماران مورد مطالعه متاهل و ۶/۶ درصد مجرد و ۹/۵ درصد مطلقه بودند. ۹۵ درصد بیماران سابقه مصرف تریاک و ۱۴ درصد علاوه بر تریاک مصرف هرویین و کراک و ۸/۲ درصد سابقه مصرف شیشه داشتند. نتیجه گیری: به نظر میرسد که تفاوت های بارزی میان الگوی جمعیت شناختی مراجعه کنندگان به مراکز درمان نگه دارنده با گروه های دیگر بیماران مبتلا به اعتیاد وجود داشته باشد که این تفاوت در سن و نسبت مراجعه زنان بارزتر است.

Key words: demographical characteristics, substance dependency, drug rehabilitation centers, واژه های کلیدی: خصوصیات دموگرافیک, وابستگی به مواد مخدر, مراکز درمان اعتیاد