محمدحسین موقر - حرکات اصلاحی و آسیب شناسی ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده زمینه و هدف: از آنجا که اکثر بیماران دارای کمردرد مایلند تا برای درمان خود به روش های غیرتهاجمی روی آورند، هدف از این تحقیق مقایسه حرکت درمانی و رفلکسولوژی کف پا بر کاهش کمردردهای مزمن بود. مواد و روش کار: این تحقیق، نیمه تجربی و کاربردی بر روی ۳۶ مرد مبتلا به کمردرد مزمن با تشخیص پزشک و معیارهای ورود به تحقیق بود. آزمودنیها بطور تصادفی ساده به ۳ گروه مساوی حرکت درمانی و رفلکسولوژی و کنترل طبقه بندی شدند. شدت درد بیماران بصورت پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از شاخصVAS اندازه گیری شد. پروتکل حرکت درمانی و رفلکسولوژی طی ۳۰ جلسه (به مدت ۱۰ هفته و در هر هفته ۳ جلسه ۳۰ دقیقه ای) بطور همزمان روی آزمودنیها اجرا شد. در این مدت، گروه کنترل هیچگونه درمانی انجام نمی داد. برای انجام محاسبات داده های خام از نرم افزار SPSS نسخه ۱۸ و جهت تفسیر داده ها و معنادار بودن فرضیه های تحقیق، از روش آزمون t وابسته استفاده شد. همچنین برای مقایسه میانگین بین گروهها از روش ONE WAY-ANOVA و آزمون LSD استفاده شد. یافته ها: هر دو برنامه منتخب حرکت درمانی و رفلکسولوژی کف پا بر میزان کاهش کمردردهای مزمن، بطور معناداری تاثیر داشت (۰۰۱/۰ > P). اما بین تاثیر آنها بر کاهش کمردردهای مزمن، تفاوت معناداری وجود نداشت (۰۰۱/۰ > P). نتیجه گیری: هر دو روش حرکت درمانی و رفلکسولوژی می توانند به یک اندازه جهت کاهش کمردردهای مزمن موثر باشند

Key words: Exercise therapy, Reflexology, Massage, Chronic low back pain, واژه های کلیدی: حرکت درمانی, رفلکسولوژی, ماساژ, کمردرد مزمن