عادل جلیلی - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

مراتع در ایران، گسترده ترین و متنوع ترین اکوسیستم های طبیعی کشور را تشکیل می دهند. متاسفانه رویکرد «چرا محور» در آموزش، پژوهش و اجرا، در عمل سبب شده است، از یک سو این ظرفیت تنوع اکوسیستمی نادیده گرفته شود و از سوی دیگر به خاطر بی توجهی به تنوع ساختار اکولوژیک آنها و تحمیل یک نوع رویکرد مدیریتی، زمینه زوال آنها فراهم شود. علی رغم زحمات طاقت فرسا و شناخت تنوع گونه های گیاهی، حتی گیاه شناسان نیز نتوانستند آنچنان که شایسته است، این رویشگاه های منحصر به فرد را معرفی کنند. تنها تدوین فلور، یا مطالعات فلورستیک و سیاهه کردن گونه ها در جداول خنثی، اگرچه گام های اساسی و بزرگی هستند، برای معرفی این تنوع ساختاری اکولوژیک کافی نیستند. تصویب و اجرای طرح های پژوهشی بزرگ چون تدوین فلور ایران، بانک بذر خاک، بررسی رویشگاه های ماندابی، اکولوژی درمنه زارها، تعیین تنوع گونه ای مناطق آلپی، تهیه نقشه تیپ های گیاهی (شناخت)، تعیین جایگاه حفاظتی گونه ها، ارزیابی مراتع و درنهایت طرح پایش، زمینه اطلاعاتی گسترده ای را در بخش مرتع و گیاه شناسی فراهم کرده است که بتوان متکی بر داده های به دست آمده، پژوهش با رویکرد اکوسیستمی را مورد توجه جدی قرار داد.