لیلا کاشی زنوزی - پژوهشگر، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

پژوهشگران روش جدیدی را کشف کردند که می توان با استفاده از آن پوسته های زیستی خاک را، که در اثر فعالیت های انسانی تخریب شده اند، بازسازی و تکثیر کرد.پوسته های زیستی نقش مهمی در حفظ سلامت خاک و پایداری اکوسیستم دارند، اما هم اکنون در معرض هجوم عوامل مخرب زیادی قرار دارند. فعالیت های انسانی از جمله فعالیت های کشاورزی، توسعه شهرنشینی و ایجاد سیستم حمل و نقل بین شهری منجر به تخریب پوسته های زیستی خاک می شوند که ادامه این روند در طولانی مدت، آسیب پذیری و شکننده بودن محیط زیست را در پی خواهد داشت. همچنین، تغییرات اقلیمی با توانایی سازگاری با دامنه زیاد تغییرات حرارتی و شدت تابش های خورشیدی به ویژه در مناطق خشک، تنش های زیادی را بر استقرار پوسته های زیستی خاک وارد می کنند.پوسته های زیستی خاک اکوسیستم های پیچیده ای هستند که پژوهشگران به تازگی تحقیقات خود را درباره آنها آغاز کرده اند. آنها با اتصال ذرات کوچک تر به یکدیگر باعث افزایش پایداری خاکدانه و کاهش هدررفت خاک سطحی در اثر نیروی فرساینده باد و آب می شوند. پوسته های زیستی خاک طی فرایند تثبیت نیتروژن اتمسفری، گاز نیتروژن موجود در هوا را جذب و به آمونیاک قابل دسترس گیاهان تبدیل می کنند و بدین ترتیب به چرخه عناصر مغذی کمک می کنند. سیانوباکتری ها به عنوان یکی از گروه های تشکیل دهنده جامعه پوسته های زیستی، مسئول اصلی فرایند تثبیت نیتروژن در خاک هستند. فعالیت فتوسنتز در پوسته های زیستی منجر به جذب دی اکسیدکربن از جو و ترسیب کربن در خاک می شود. این فرایند برخی از اثرات تغییرات اقلیمی ناشی از انتشار دی اکسید کربن مازاد را در اتمسفر کاهش می دهد. همچنین، پوسته های زیستی باعث افزایش ظرفیت نگهداشت سطحی خاک، نفوذ بیشتر آب در خاک و کاهش رواناب سطحی می شوند. این امر دسترسی به آب را برای گیاهان و سایر موجودات در اکوسیستم های خشک آسان تر می کند. در نهایت، پوسته های زیستی، جامعه متنوعی از میکروارگانیسم ها هستند که به افزایش تنوع زیستی و انعطاف پذیری اکوسیستم کمک می کنند.