علی محبی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

در سال های اخیر بروز پدیده ریزگرد در استان خوزستان،  از نظر تکرار و استمرار روند افزایشی داشته است. این پدیده کاهش کیفیت زندگی، تهدید سلامت مردم، کاهش کیفیت هوا، کاهش ایمنی راه های مواصلاتی و ... را در پی داشته است. جهت کنترل این پدیده و کاهش خسارات آن،  شناخت ویژگی های کانون های مختلف تولید ریزگرد امری ضروری است. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی های اسنادی وضعیت اجرای قوانین مرتبط با مدیریت مراتع در محدوده طرح مقابله با ریز گرد جنوب شرق اهواز صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده های مربوط به پروانه های چرای صادر شده در منطقه نشان داد که، اولا، فقط برای حدود ۳۴ درصد از آبادی های محدوده، پروانه چرا صادر گردیده است. ثانیا، تاریخ های صدور پروانه ها قدیمی بوده که با در نظر گرفتن پویایی جمعیتی، دام و پوشش گیاهی، همچنین ضرورت مدیریت مراتع متناسب با حالات دینامیکی این منابع، تهیه طرحهای مرتعداری یا تجدید ممیزی بر اساس دستورالعمل جدید از ضروریات می باشد. ثالثا، با در نظر گرفتن پروانه های چرای صادر شده به عنوان ملاک مدیریت این مراتع، باید عنوان کرد که در محدوده طرح مقابله با ریز گرد جنوب شرق اهواز، تعداد دام بطور متوسط ۳/۱۰ برابر ظرفیت مجاز می باشد. لذا با عنایت به نارسایی مدیریت دولتی در چنین مناطق حساسی، به نظر می رسد تحقیق و ارائه مدل مدیریتی مناسب یکی از اولویت های پژوهشی منطقه باشد.

مقابله با ریز گرد, قوانین, مدیریت مرتع, جنوب شرق اهواز