محمدهادی راد - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
مهدی سلطانی گردفرامرزی - پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

فراتوفیت ها گیاهانی هستند که نیاز آبی خود را  به طور مستقیم از طریق توسعه ریشه­ های کارامد، از منابع آبی سطحی تامین نموده و برای رشد مطلوب، ریشه باید در تماس مستقیم با آب و یا خاک کاملا مرطوب قرار ­گیرد. با توجه به اهمیت ریشه در فرایند جذب آب و مواد غذایی از خاک، مطالعه رفتار و سازو­کارهای سازگاری آن به تنش ­های محیطی و از جمله تنش خشکی بویژه درخصوص گونه های چوبی فراتوفیت که در جنگلکاری از اهمیت خاصی برخوردار هستند، بسیار ضروری است. در این تحقیق پراکنش وزنی و طولی ریشهcamaldulensis  Eucalyptus به عنوان یک گونه فراتوفیت مورد توجه قرار گرفت. آزمایش در شرایط لایسیمتری و تحت تاثیر رژیم­ های مختلف کم آبیاری (آبیاری در حد ظرفیت زراعی به عنوان شاهد، ۳۰ و ۶۰ درصد کم آبیاری) صورت گرفت. نتایج بررسی­ های به عمل آمده نشان داد که با کاهش دسترسی گیاه به آب یا کم آبیاری، وزن و طول ریشه کاهش یافت. پراکنش وزنی و طولی ریشه در اعماق مختلف خاک، به میزان دسترسی گیاه به آب وابسته بود، به گونه ­ای که با افزایش سطح کم آبیاری، میزان پراکنش ریشه در عمق بیشتر خاک، کاهش یافت. بنابراین می­توان اذعان نمود که بر خلاف گیاهان گزروفیت و مزوفیت، نفوذ عمقی ریشه E. camaldulensis به طور کامل به میزان رطوبت موجود در اعماق خاک وابسته است، به گونه­ ای که خشکی لایه­ های زیرین خاک، موجب توقف رشد ریشه در اعماق گردیده و گیاه با سازگاری به مقدار آب موجود در لایه­ های سطحی خاک، میزان رشد رویشی خود را مدیریت می­نماید.

Eucalyptus camaldulensis, کم آبیاری, لایسیمتر