محمد محمودی - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

Campanula lamondiae گیاهی علفی، چند ساله و صخره زی از تیره گل استکانی است. این گونه انحصاری ایران بوده و توسط رشینگر (Rechinger) بر اساس سه نمونه جمع آوری شده از کوه های حمزه عرب و چنگ الماس (استان کردستان) و کوه قیدار (استان زنجان) معرفی شده است. اخیرا این گونه (پس از حدود نیم قرن) در سه نقطه جدید در کوه های جنوب غربی زنجان مجددا مشاهده و از نظر حفاظتی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت، تعیین گردید. سطح تحت اشغال(AOO)  گونه C. lamondiae، با اندازه گیری میدانی در رویشگاه های آن، ۸/۷ کیلومتر مربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT، ۳۸۱۶ کیلومتر مربع برآورد گردید. بنابراین بر اساس نتایج این مطالعه گونه C. lamondiae در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار می گیرد. به منظور حفاظت از این گونه انحصاری و در معرض خطر، جمع آوری بذر و نگهداری از آن در بانک ژن منابع طبیعی، اعلام رویشگاه حفاظت شده در محدوده حضور گونه و پژوهش در زمینه روش های احیای گونه در رویشگاه اصلی یا کاشت آن در باغ های گیاه شناسی ضروری به نظر می رسد.

گیاهان صخره زی, اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت, گل استکانی, انحصاری, زنجان, کردستان, ایران