ناصر باغستانی میبدی - دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
صدیقه زارع کیا - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

دگرآسیبی (Allelopathy) به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی خروجی از آنها بر روی یکدیگر اتلاق می شود که بر شیوه های رفتاری جوامع گیاهی و میزان عملکرد آنها موثرند. گیاهان دگرآسیب با ترشح مواد شیمیایی باعث کاهش تنوع و انبوهی گیاهان در زیر تاج خود نسبت به فضای باز مجاور می شوند. اثر دگرآسیبی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغه های مهم در اصلاح و احیای مراتع بوده که در امر مرتعکاری در سطح مراتع کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این بررسی به خصوصیات دگرآسیبی گیاهان تاغ و درمنه دشتی که اولی از درختچه های بارز در امر احیا بیولوژیکی مناطق بیابانی و حاشیه کویر و دومی از بوته های غالب در مراتع استپی کشور هستند، پرداخته شده است. مرور مشاهدات صحرایی و مرور نوشتارهای علمی موجود پایه بحث و نتیجه گیری در این موضوع بوده است. بر اساس نتایج حاصله احتمال می رود که در عرصه های تاغکاری شده، رشد و گسترش دیگر گیاهان چندان موفقیتی در برنداشته باشد. از طرف دیگر وارد کردن درختچه های تاغ به عنوان بادشکن و یا گیاه مورد استفاده برای دام (ایجاد مرتع مشجر) در ترکیب گیاهی با گونه غالب درمنه دشتی موفقیت آمیز به نظر نمی رسد. زیرا ممکن است گونه درمنه دشتی در این اراضی با اثرات بازدارندگی خود بر گسترش گونه تاغ به عنوان گیاه همراه در ترکیب پوشش گیاهی مراتع مناطق استپی ممانعت بعمل آورد. اظهار نظرقطعی پیرامون دیدگاه ارائه شده مستلزم ادامه پژوهش در این زمینه می باشد.

تاغ, درمنه, دگرآسیبی, بیابان, استپ