محمود بیدارلرد - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

منطقه حفاظت شده آق داغ در جنوب استان اردبیل قرار دارد. این محدوده از لحاظ تنوع زیستی، یکی از متنوع ­ترین عرصه ­های طبیعی محسوب می­شود. موقعیت خاص جغرافیایی منطقه، نزدیکی به مرز نواحی فلورستیک ایرانو-تورانی و هیرکانی، توپوگرافی، تنوع ارتفاعی از ۵۶۰ تا ۳۳۳۲ متر از سطح دریا و تنوع ادافیکی آن، موجب شکل­ گیری ترکیب منحصر به فردی از زیستگاه­ ها در آن شده است. تنوع  بالای گونه­ های گیاهی، در زیستگاه­های مختلفی از قبیل زیستگاه آلپی (که غالبا به شکل واریزه ای و پهنه برفی نمایان هستند)، نیمه آلپی (در رخسارهای بالشتکی خاردار)، استپی و ماندابی دیده می­ شود. در ناحیه کوهستانی (montane) و در مناطق پست، به دلیل بهره ­برداری­های چندگانه، در کنار زیستگاه­ های درخت و درختچه­ زاری و استپی، زیستگاه­ های تخریبی مختلفی هم شکل گرفته اند. این منطقه، پناهگاه برخی از گونه ­های اندمیک و نادری است که برخی از آن­ها  مانند Hedysarum persicum  تا کنون تنها در این منطقه گزارش شده ­اند. تنوع جانوری این منطقه نیز بالا بوده و محل حضور گونه­ های مختلفی از جمله کل و بز و پلنگ ایرانی است. این ذخیره­ گاه زیستی، نیاز به مدیریت و یک برنامه مدون برای حفاظت دارد.

کوه های تالش, شمال غرب ایران, خلخال, تنوع ژنتیکی