سمانه اسدی صنم - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
فاطمه سفیدکن - استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

سرخارگل [Echinacea purpurea (L.) Moench]، یکی از معروف ترین گونه های دارویی با ارزش اقتصادی زیاد در سراسر جهان است که در سال های اخیر وارد ایران شده و از ریشه و اندام هوایی آن در تولید داروهای گیاهی استفاده می شود. به منظور بررسی تعیین مناسب ترین تاریخ انتقال نشاء )به زمین اصلی( و تراکم کشت، آزمایشی با دو عامل تاریخ انتقال نشا [در سه تاریخ بهاره (۲۰ فروردین، ۱۹ اردیبهشت و ۱۸ خرداد) و سه تاریخ تابستانه (۱۰ تیر، ۹ مرداد و ۸ شهریور)] و تراکم کشت [سه تراکم (۱۶، ۱۰ و ۷ بوته در مترمربع)] انجام شد. بیش ترین عملکرد کمی (ماده خشک) و کیفی (مشتقات اسید کافئیک "که تعیین کننده کیفیت دارویی پیکره سرخارگل می باشد") از گیاهان منتقل شده در ۲۰ فروردین و ۱۹ اردیبهشت در تراکم بالاتر (۱۶ بوته در متر مربع) به دست آمد. در تاریخ های انتقال تابستانه، بیشترین میزان همه ی مشتقات اسید کافئیک و عملکرد ماده خشک مربوط به تاریخ انتقال زودتر (۱۰ تیر) و تراکم بالا بود. در بین مشتقات اسید کافئیک اندازه گیری شده، اسید شیکوریک بیشترین مقدار را نشان داد که ۱/۲۶ میلی گرم در گرم ماده خشک در گل اندازه گیری شد. اکیناکوزید با ۸/۵ میلی گرم در گرم ماده خشک، بیشترین ترکیب اندازه گیری شده در ریشه ها بود. در کل می توان گفت کشت زود هنگام بهاره این گیاه با تراکم بالا (۱۶ بوته در متر مربع)، از نظر تولید ماده خشک و مشتقات اسید کافئیک نسبت به کشت تاخیری دارای مزیت است.

تاریخ انتقال, ماده خشک, مشتقات اسید کافئیک