غلامرضا گودرزی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
فاطمه احمدلو - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

پروژه های زیادی با هدف افزایش تولید در واحد سطح و با انتخاب کلن های پرتولید و سازگار با شرایط ادافیکی و اقلیمی در استان مرکزی اجرا گردیده است. تولید کلن های رایج و کاشته شده در استان مرکزی ۱۵-۱۰ مترمکعب در هکتار در سال برآورد شده است که نسبت به میانگین کشور ۲۵-۲۰ مترمکعب در هکتار در سال خیلی کمتر می باشد. تحقیقات صنوبر از سال ۱۳۷۲ با جمع آوری و شناسایی ارقام بومی و غیر بومی آغاز و در سال ۱۳۷۶ طرح سازگاری با ۳۵ کلن به مدت ۱۰ سال اجرا شد که در نهایت کلن P.n.۵۶/۷۲ با تولید ۵۵/۳۶ مترمکعب در هکتار در سال بهترین کلن شناخته شد. جهت ادامه این روند، مرحله دوم سازگاری این طرح با هدف بررسی تاثیر برش بهره برداری روی تولید کلن های مختلف نسبت به دوره قبلی اجرا گردید. نتایج ۷ سال بررسی نشان داد که مجددا کلن P.n.۵۶/۷۲ با میانگین تولید ۳۳/۲۷ مترمکعب در هکتار در سال تفاوت زیادی با سایر کلن ها داشته است و کلن P.n.betulifolia با تولید ۰۳/۱۸ مترمکعب در هکتار در سال شرایط خوبی را داشته و جزء کلن های موفق قرار گرفته است. همچنین مرحله دوم سازگاری با هدف بررسی تولید چوب سایر کلن ها در شهر اراک اجرا گردید. نتایج ۷ سال بررسی تعداد ۱۴ کلن تاج بسته از ارقام غیربومی صنوبر نشان داد که کلن P.n.۶۲/۱۵۴ با میانگین تولید ۲۱/۳۳ مترمکعب در هکتار در سال تفاوت زیادی با سایر کلن ها داشته و موفق ترین کلن بررسی شده در استان مرکزی می باشد که برای کشت در مناطق مستعد استان پیشنهاد می شود

برش بهره برداری, سازگاری, عملکرد تولید چوب, کلن های صنوبر, مناطق مستعد صنوبرکاری