سمیه محرمی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

فسفر (P) عامل اصلی پدیده یوتریفیکاسیون در آب های طبیعی در نظر گرفته می شود و اخیرا موردتوجه جوامع علمی قرارگرفته است. در این پژوهش، حذف فسفر از محلول های آبی با استفاده از جاذب های معدنی بنتونیت، کائولینیت، کلسیت و زئولیت اصلاح شده با عصاره پوست گردو، عصاره بقایای گندم، کیتوزان، کربوکسی متیل سلولز (CMC) و اسید مالیک بررسی شد. جذب فسفر با استفاده از معادلات هم دماهای جذب ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که بیشینه ظرفیت جذب فسفر به وسیله جاذب های معدنی اصلاح شده با کیتوزان بوده است. ظرفیت جذب جاذب های اصلاح شده بنتونیت-کیتوزان (mg/g ۳۵/۰)، کلسیت-کیتوزان (mg/g ۰۹/۲)، کائولینیت-کیتوزان (mg/g ۴۱/۰) و زئولیت-کیتوزان (mg/g ۴۳/۰) در مقایسه با جاذب های اصلاح نشده بنتونیت (mg/g ۲۷/۰)، کلسیت (mg/g ۰۴/۲)، کائولینیت (mg/g ۳۲/۰) و زئولیت (mg/g ۳۶/۰) به ترتیب ۱۲۹، ۱۰۲، ۱۲۸ و ۱۱۹% افزایش داشت. معادلات لانگمویر و فروندلیچ برای ارزیابی جذب فسفر روی جاذب های اصلاح شده به کار رفتند. مدل دوگانه (DLM) توانست جذب P توسط جاذب های اصلاح شده را در دامنه وسیعی از pH در قدرت های یونی مختلف پیشگویی کند. پارامترهای ترمودینامیکی نشان دادند که ماهیت جذب فسفر توسط این جاذب ها غیر خود به خودی بود.

پارامترهای ترمودینامیکی, ماکزیمم ظرفیت جذب, مدل دو لایه, همدماهای جذبی