حسین حسینی پور - زبان و ادبیات فارسی، ادبیات، ایلام، ایلام، ایران.
علی گراوند - استادیار و عضو علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام، ایران
جهانشاه محمدزاده - دانشگاه ایلام گروه ادبیات وعلوم انسانی، ایران

تحلیل رفتار متقابل نظریه ای در روانشناسی است که در هر زمینه ای که نیاز به درک افراد، روابط و ارتباطات و مشاوره باشد، به کار می رود. این نظریه به روابط درونی شخصیت‎ها و رابطه ی انسان‎ها با یک دیگر توجه ویژه دارد و تاکید می‎کند که اگر افراد با یک دیگر روابط سالم، صمیمانه و صادقانه داشته باشند و آن را جایگزین روابط مخرب، منفی و تحقیرآمیز نمایند، قادر خواهند بود که از فشارهای روانی خود و دیگران بکاهند و از زندگی لذت بیشتری ببرند. با بررسی ابعاد شخصیت های این حکایت می توان شناخت بهتری از افکار و احساسات پیچیده ی انسان هایی که شخصیت های حیوانی نماد آنان هستند و هر یک در مقام والد یا کودک و بالغ نقش ایفا می کنند، به دست آورد. این پژوهش به شیوه ی توصیفی و تحلیلی و بر اساس نظریه ی تحلیل رفتار متقابل اریک برن حکایت روباه و خروس از مرزبان نامه را تجزیه و تحلیل می کند. جامعه ی آماری این پژوهش را شخصیت های این حکایت تشکیل می دهند. ابزار پژوهش شامل ابعاد شخصیتی و حالات روحی و روانی شخصیت ها است. از نتایج این پژوهش می توان به اهمیت کاربرد این نظریه در حل مشکلات احساسی و رفتاری اشاره کرد، هم چنین تاثیر پیام های صادر شده از جانب دیگر شخصیت ها در واکنش ها و رفتارهای اشخاص مشخص می شود، و این که اهمیت تطبیق این نظریه با آثار ادبی به خوبی آشکارا می گردد. در این اثر روابط متقابل شخصیت ها از نوع متقاطع و رفتارها در جهت تامین اهداف شخصی است که نهایتا به اختلال در رفتار آن ها منجر می شود.

تحلیل رفتار متقابل شخصیت ها, والد, بالغ, کودک, مرزبان نامه